Ítölsk kjötsósa heimsótt aftur: langelduð nautakjötstómatsósa með rigatoni, salati og brauðhleif og rauðvínsglasi

 

Ég vona að þessi færsla verði til þess að lesendur ákveði að bjóða mörgum vinum eða fjölskyldu í heimsókn og gleðjist saman yfir mat og drykk. Réttir eins og þessir eru sönnun þess að  það er hægt að elda mikið af góðum mat - mjög góðum mat - fyrir marga án þess að það dældi hjá manni veskið of harkalega. Í þennan rétt eiga að fara bitar sem gjarnan eru ódýrir, en það þarf tíma til þess að gera þá ljúffenga og mjúka. Þannig er það eiginlega með flesta "óvinsælu" bitana af skepnunum: lambaframpartinn, svínahnakkann, eða skottbitann af nautinu. Allt eru þetta ljúffengir bitar af dýrinu - það þarf bara að "nudda" þá aðeins til að fá það besta úr þeim. 

Þannig var nefnilega að við hjónin ákváðum að bjóða nokkrum nágrönnum í mat um helgina. Við buðum fjórum pörum ásamt börnunum þeirra. Ætli við höfum ekki verið eitthvað yfir tuttugu þegar allt var talið með. Og það var gaman. Börnin fengu að borða á undan svo var þeim komið fyrir uppi með leikföng eða fyrir framan sjónvarpið. Við skáluðum í G&T og síðan góðu rauðvíni. Og það var spjallað og hlegið og svo undir miðnættið var meira að segja sungið. Kæru gestir ... það var frábært að fá ykkur í heimsókn. 

Svona eldamennska er mikið í uppáhaldi hjá mér um þessar mundir. Þetta er ekki tískueldamennska - ekkert fusion, ekkert verið að raða hlutum upp í turna eins og tíðkast á mörgum fínum veitingahúsum. Þetta er alvöru matur. Með einföldum en góðum hráefnum. Sem með smávegis nostri ná að ljóma og gleðja bragðlaukana. Ekkert við þessa matreiðslu er flókið - en hún er tímafrek. Og á þessum síðustu og verstu tímum - þá held ég að tímanum sé ágætlega varið í eldhúsinu! Eða hvað?

 

Annars er þetta í annað sinn sem ég blogga um þennan rétt. Og hann á það skilið - svo góður er hann. Þetta var eitt af þeim fyrstu réttum sem ég bloggaði um og hefur lengi verið uppáhald á mínu heimili. Það hefur engu máli skipt hversu mikið af þessari kjötsósu ég hef gert - hún hefur nær undantekningalaust klárast. Einn af mínum bestu vinum Börkur Sigþórsson gerir líka ljúffenga útgáfu af þessum rétti - kannski að hann deili því með okkur í athugasemdunum eða á Facebook.  

Ítölsk kjötsósa heimsótt aftur: langelduð nautakjötstómatsósa með rigatoni, salati og brauðhleif og rauðvínsglasi

 

Eins og nefnt var áður þá er það eina sem þessi uppskrift krefur er tími! Það má eiginlega ekki elda þetta á skemmri tíma en svona 2-3 klukkutímum - en það þarf ótrúlega lítið af hafa fyrir þessu - Og þetta eldar sig eiginlega sjálft. Þess ber að geta að ég var að elda fyrir rúmlega tuttugu manns 

Rúmlega 4 kíló af nautakjöti, mest bitum frá nautaöxl og skottbitar (ossobuco) er þvegið og þurrkað. Saltað vel og piprað og látið bíða á meðan grænmetið er undiðbúið og steikt. 2 heilir hvítlaukar er saxaður niður og sömu örlög hljóta 4-5 fremur stórir laukar - hvítir eða rauðir - það skiptir eiginlega ekki máli. 3-4 gulrætur eru flysjaðar og skornar í smáa bita og einnig þó nokkrar stangir af sellerí. Stór pottur er settur á hlóðirnar og grænmetið er steikt í vænum slurk af olíu - það er sennilega óþarfi að nota extra virgin olíu til að steikja upp úr - margir kokkar segja að svoleiðis olía missi sitt sérstaka bragð við steikingu og því sé óþarfi að spandera góðri olíu í slíkt - ég nota bara það sem hendi er næst! Mikilvægt er að brúna ekki grænmetið.

 

Þegar laukurinn er orðin glær er kjötið sett útí og brúnað á öllum hliðum í hóflegum skömmtum - passa sig að setja ekki of mikið af kjöti í einu í pottinn - annars sýður það bara. Við viljum að það brúnist. Saltað og piprað á milli. Kjötið er sett á disk á meðan allt er brúnað - mikilvægt að passa allan safa af kjötinu - ekkert má fara til spillis! Þegar búið er að brúna kjötið hellti ég einni flösku af rauðvíni saman við grænmetið - sauð áfengið og bætti síðan kjötinu saman útí aftur.

Þá setti ég 5 dósir af góðum niðursoðnum tómötum útí og jafnmikið af vatni. 2 litlar dósir af tómatapaste er einnig sett út. Mikilvægt er að grænmetið og kjötið sem gjarnan festist við botninn á pottinum losni frá þegar vökvinn er settur úti.  Saltað og piprað á nýjan leik.

 

Ef fólk vill krydda á þessum tímapúnkti er mikilvægt að nota bara kryddjurtir sem þola langa eldun eins og lárviðarlauf eða rósmarín. Ég bjó til vönd af kryddjurtum; rósmarín, lárviðarlauf, timian, majoram.

Suðan er látin koma upp og leyft að sjóða í 1-2 klukkustundir með lokið á. Þá er lokið tekið af pottinum og svo fær rétturinn að malla og sjóða rólega niður. Þetta þarf að sjóða niður minnst um helming. Það er auðvelt að sjá hvenær kjötið er tilbúið - þá fer það eiginlega sjálft að detta í sundur og renna af beinunum. Smakka - ef réttinn vantar meiri kraft - t.d. ef lítið af beinum var með kjötinu þarf stundum að setja kraft - en yfirleitt ekki!

 

Þegar rétturinn fer að verða tilbúinn þá er rétti tíminn til að setja fleiri kryddjurtir sem þola minni eldun eins og basil og steinselju. Skera kryddið niður og hræra saman við sósuna. Mikilvægt er að smakka sósuna til á þessum tímapúnkti. Stundum eru tómatarnir súrir og þá þarf að sæta sósuna annað hvort með sykri eða jafnvel syndga með tómatsósu. Mikilvægt er að salta og pipra vel - alltaf Maldon og nýmalaðan pipar.

Gott pasta er soðið í miklu söltuðu vatni með smá olíu. Þegar pastað er að verða tilbúið er vatninu hellt af því - best að láta pasta í gróft sigti og hrista vatnið vel af - hafa hraðar hendur hér því að pastað þarf að komast aftur í pottinn. 2-3 ausur af sósu er sett yfir pastað og hrært vel þannig að það tekur allt rauðan lit. Látið standa í tvær til þrjár mínútur. Pastað sogar inn í sósuna og verður alveg frábært á bragðið.

 

 Borið fram með fersku salati og svo baguette til að þrífa sósuna af diskinum í lok máltíðar. Ef einhver afgangur er af matnum - þá verður hann bara betri á degi tvö og jafnvel á degi þrjú.

Við vorum með ágæt vín með matnum. Ég keypti Coto Vintage Rioja frá því 2004 sem er á spánskt Rioja rauðvín gert úr 100 prósent tempranillo þrúgum. Þetta er ljúffengt vín. Dökkt og þykkt vín, kryddað í nefi með dökkum berjum og jafnvel súkkulaði á bragðið. Fjári gott vín og var líka vinalegt við pyngjuna. 

 

Bon appetit! 

Ljómandi kjúklinga tagine með kanil, þurrkuðum apríkósum og couscous með hvítvínssopa

 

Eitt af hliðarverkefnum Frakklandsferðarinnar var að finna verslun sem seldi Le Creuset Tagine. Í Bruges í Belgíu sá ég eina í lítilli verslun í einni af hliðargötum borgarinnar. Reyndist heldur dýr, 129 evrur, þannig ég var viss um að ég myndi fá hana á betra verði í einhvers staðar í Frakklandi. En allt kom fyrir ekki. Ég sá ekki einn einasta Le Creuset pott í þeim fjölmörgu verslunum sem ég stakk nefinu inn í, ekki nokkur staðar í þeim borgum sem við stoppuðum í - ekki einn einasta!

Ég hafði því gefið upp alla von að finna mér svona pott en var svo heppinn að detta inn á götumarkað í Strassborg þar sem ég fann þessa fínu, marokósku tagínu. Og hún var ódýr. 37 evrur! Sparaði fullt af pening. Sölumaðurinn gaf mér ýtarlegar leiðbeiningar hvernig átti að meðhöndla pottinn. Fyrst í bað í sólarhring, síðan fylla hana af mjólk og láta liggja í nokkra klukkustundir, skola vel og smyrja síðan með olíu. Fara varlega þegar hún er hituð upp. Fullt af reglum. Alltént hún lítur vel út.

Annars hef ég lengi haft hug á því að kaupa mér tagine. Og hvað er tagine nú eiginlega? Tagine er ákveðin tegund af potti/pönnu venjulega gerð úr þungum leir, terracotta, sem er með einkennandi loki sem oftast hefur keilulaga útlit. Svona eldunarílát eru ákaflega algeng í Norður Afríku; Marokkó, Líbíu, Túnis en ekki eins algeng í Evrópu. Það er þó eitthvað að fara að breytast. Evrópsk pottafyrirtæki hafa nýverið byrjað að framleiða svona potta, bæði Le Creuset, Emily Henri og Staub. Í síðasta hefti matartímarritsins Bon appetit var grein um ágæti þessarar tegundar eldunaríláta.

Og hvað er svona sérstakt við þessa potta? Það er kannski erfitt að lýsa því. Sumir færa rök fyrir því að lögunin geri það að verkum að vökvi safnist á annan hátt í lokið sem síðan þéttist aftur og fellur niður í kássuna sem verið er að elda - og þannig verður maturinn ekki eins þurr. Tagine þykir afar hentugt til langeldunar. Það er einnig hugsað að vera hentugt ílát til að bera matinn á borð í. Svo er hún auðvitað sniðin að matarhefðum þessa svæðis, þannig að auðvelt er að taka matinn upp úr tagínunni með höndunum eða brauðhleif eins og við á.  

Ljómandi kjúklinga tagine með kanil, þurrkuðum apríkósum og couscous með hvítvínssopa 

Ætli ég hafi ekki notað samtals 1,5 kíló af kjúklingaleggjum og upplærum. Fyrst skar ég af alla fitu og jafnvel alla húð. Síðan hitaði ég varlega olíu/smjör í tagínunni og þegar það var bráðið bætti ég við kryddunum; 2 tsk af kanil, 2 tsk af þurrkuðum engifer, 1 tsk af svörtum nýmuldum pipar, hálf teskeið af ceyenne pipar. Steikti kryddið um stund - lyktin í eldhúsinu verður auðvitað alveg dásamleg. Þá setti ég tvo lauka, niðursneidda, út í olíuna og steikti í nokkrar mínútur. Þá var kjúklingum bætt saman við og hann brúnaður í nokkrar mínútur á hvorri hlið. Þá er 400 ml af góðu kjúklingassoði bætt saman við og svo 250 gr af gróft niðurskornum þurrkuðum apríkósum bætt saman við. Og síðan 3 msk af góðu hunangi hrært saman við og að lokum eru nokkrar vænar kóríandergreinar (auðvitað með laufunum á) lagðar ofaná. Þá er saltað vel og piprað og lokið sett á og þessu leyft að sjóða við lágan hita í tæpa klukkustund.

 

Rétt áður en maturinn er tilbúinn útbjó ég couscous eins og fram kemur á pakkanum og bar fram með matnum. Ég blandaði saman við couscous-ið nokkrum smátt skornum tómötum, agúrku, rauðlauk og nokkrum smátt skornum klettasalatsblöðum. Rétt áður en maturinn var borin fram, tók ég koríander greinarnar úr og henti og setti í stað þess nokkur fersk smátt skorinn lauf. Síðan sáldraði ég nokkrum ristuðum möndlum yfir og bar fram!

Með matnum vorum við með ljómandi gott hvítvín. Vín sem ég fékk mér seinast í fyrra. Eitt af mínum uppáhalds Chardonnay-um. Gullið og fallegt í glasi. Talsverður sætur ávöxtur kemur í ilminum. Ávaxtaríkt á tungu, þykkt og smjörkennt. Ljómandi gott.

Þetta var einn af fyrstu réttunum sem ég eldaði eftir að við komum heim úr Frakklandsferðinni. Og var alveg frábær. Engin vafi að ég eldi þennan aftur. 

 

Bon appetit! 

 

Gómsæt fyllt lambasíða á Norðurafríska vísu með jógúrtsósu, kúmenbættum gulrótum og öllu tilheyrandi

 

Þennan rétt gerði ég í sumar þegar við vorum með góða gesti í heimsókn; Unni, Bjössa og son þeirra, Dag - virkilega gott að fá þau loksins í heimsókn! Það var mikill gestagangur hjá okkur hjónunum í Púkanum í sumar -  Það má segja að það hafi ekki dottið dagur úr frá því að við komum frá Íslandi í byrjun júlí þar til við fórum til Frakklands um miðjan ágúst. Og það var eldað, það var grillað, það var hlegið, spiluð tónlist og það var skálað. Og það var gaman. Mér finnst virkilega gaman þegar húsið iðar af lífi. Takk, kæru gestir fyrir komuna! Komið sem oftast og stoppið sem lengst! Hvað væri lífið án matarboða með góðum vinum og ættingjum?

Nú er komið haust. Ekki það að það sé eitthvað minna að gera. Einhvern veginn finnur maður sér alltaf verkefni eins og sjá má á blogginu mínu upp á síðkastið. Eldaði fyrir heilan her af fótboltagörpum um daginn á Klakamótinu. Þeim á Fréttablaðinu fannst þetta meira að segja fréttnæmt og birtu viðtal við mig í blaðinu í dag! Það má sjá hérna. Síðan gerði ég íslenska kjötsúpu fyrir nágranna mína í Púkagrandanum að hætti Helgu Sigurðardóttur. Var meira að segja með harðfisk með smjöri og heimagerðar flatkökur með hangikjöti í forrétt sem virtust renna ljúflega niður. Mér sýndist þeim líka vel við þetta - þau voru alltént kurteis og kláruðu af skálunum sínum. Var með þunnar íslenskar pönnukökur í eftirrétt með rjóma og heimagerðri brómberjasultu. Það fannst mér gott! Á reyndar eftir að blogga eitthvað um kjötsúpuna.

Jæja, víkjum nú að rétti dagsins! Eins og ég hef nefnt áður hef ég verið að lesa mér til um Norður-afríska matargerð. Mér finnst hún afar heillandi. Og það er alltaf gaman að læra eitthvað nýtt. Norður-Afríkubúar deila ást sinni á lambinu með okkur Íslendingunum og það er hægt að sækja margar ljúffengar uppskriftir úr smiðju þeirra. Til dæmis þessa. 

 

Gómsæt fyllt lambasíða á Norður-Afríska vísu með jógúrtsósu, kúmenbættum gulrótum og öllu tilheyrandi

Þetta er ágætis kreppuuppskrift. Lambaslög eru með því ódýrasta sem hægt er að kaupa af lambinu og þessi réttur sönnun þess að góður matur þarf ekki að vera dýr. Ef maður vill spara má alltaf kaupa ódýrari bita og ná upp gæðunum með langri og rólegri eldun. Þannig verður næstum hvaða kjötbiti að veislumáltíð - vittu til! 

 

Fékk lambasíðu hjá slátraranum í Holmgrens í Lundi. Eftir þetta ævintýri með fótboltamótið erum við orðnir mestu mátar. Hann virðist hafa gaman af mér og vitleysunni sem ég tek mér fyrir hendur! Ætli næst verði ekki að gera grísasultu fyrir tengdapabba (en það er efni í aðra færslu - Eddi ... þetta er ekki loforð!). 

Útbjó couscous eins og leiðbeiningar á pakkanum sögðu til um. Blandaði saman við handfylli af niðurskornum þurrkuðum apríkósum, einum smáttskornum rauðlauk, nokkrum smátt skornum hvítlauksrifjum, 2 tsk af súmac (sem er fremur súr kryddjurt - má nota sítrónusafa í staðinn), 1 tsk af muldu kúmeni og síðan handfylli af ristuðum furuhnetum. Og svo, smá olíu, salt og pipar!

Síðunni var síðan rúllað upp og teinar reknir í gegn til að hindra að hún "afrúllist" við eldun. Penslað með olíu, saltað og piprað og bakað við 150 gráður í 1 og hálfa klukkustund. Í lokin var hitinn aukinn aðeins til að fá puruna aðeins til að poppast!

 

Útbjó flatbrauð. Hef bloggað ansi oft um þessi flatbrauð. Einföld eins og ég veit ekki hvað og síðan ristuð á þurri pönnu. 

 

Uppskriftin er einföld. Fyrst að vekja 2 tsk af geri í 1 dl sykurbættri volgri mjólk. Síðan að blanda saman 500 gr af hveiti, 2 tsk af salti og 2 msk olíu. Þegar gerið hefur lifnað við er því blandað saman við hveitið ásamt 200 ml af filmjölk (Ab mjólk) og smá vegis af volgu vatni og hnoðað þar til það er orðið að mjúku og fallegu deigi.  Biti og biti er klipinn af deiginu, það síðan flatt út, penslað með jómfrúarolíu og steikt á pönnu þar til gullið og girnilegt.

Vorum með salat með matnum, tvennskonar salöt. Hefðbundið salat með grænum laufum, rauðum paprikum, agúrku og rauðlauk. Svo vorum með heitt salat með forsoðnum og síðan léttsteiktum gulrótum. Fyrst voru gulræturnar flysjaðar og síðan forsoðnar í nokkrar mínútur. Síðan teknar upp úr vatninu og síðan steiktar í olíu með smá kúmeni. Sett í skál og blandað með ferskri steinselju og sítrónusafa, salti og pipar. 

Með matnum drukkum við ljómandi rauðvín sem ég hef nokkrum sinnum bloggað um áður. Sennilega þykir mér það bara ansi gott? Það er Coto de Imaz Rioja Reserva frá Spáni frá 2004. Merkilega góð kaup finnst mér - kraftmikið Roija vín; þykkt í glasi. Ilmur af vanillu og eik. Vínið ku hafa fengið að liggja á eikartunnum um skeið. Bragðið er gott, þétt og í því mikill ávöxtur.  

 

Jæja, hérna er svo búið að raða á disk. Hvíta jógúrtsósan var ljúffeng - og einföld. Bara jógúrt, raspaður hvítlaukur, salt, pipar, smá sykur og sítrónusafi. Tónað af eftir smekk. Kraftmikið, einfalt og gott. 

 

Varð að hafa eina svona nærmynd af matnum. Apríkósurnar voru orðnar næstum að sultu eftir eldunina og á móti hvítlauknum, rauðlauknum og ristuðum furuhnetunum voru alveg gómsætar. Þar sem allt kjötið er umlukið smávegis fiturák verður það ekki vitundarvott þurrt. Bráðnaði í munni og var með knassandi puru. Namminamm.

 

Hlakka til að prófa þetta með íslenskri lambasíðu.

Bon appetit! 

 

Ljúffengt matarmikið Salat Nicoise með túnfisk, tómötum, ólífum og miklu meira...

 

Ég hef lengi ætlað að setja þessu færslu á netið en af einhverri ástæðu ekki látið verða af því. Svona getur þetta verið. Maður þykist stundum hafa svo ógurlega mikið að gera og þá lætur maður svona gæluverkefni eins og að blogga sitja á hakanum. Eins og mér finnst það nú ánægjulegt! 

Það var snemma í sumar þegar hjónaleysin, Vigdís Hrefna, maðurinn hennar Bassi og dóttir þeirra Úlfhildur Ragna, komu í heimsókn að þau kynntu okkur fyrir þessu ljúffenga salati. Þetta er salat á rætur sínar að rekja til Frakklands, nánar tiltekið frá Nice sem liggur við Miðjarðarhafið. Þetta er sérstaklega bragðgott og matarmikið salat, svo gott að ég er búinn að gera það nokkrum sinnum síðan að við fengum það fyrst. Þetta er frábær sumarréttur til að njóta með köldu hvítvíni en það virðist ekki vera neitt síðra á haustin þegar það fer það fer að dimma og vindarnir blása kröftuglega og kaldar en áður.  

Auðvitað eru til nokkrar útgáfur af þessu salati, keimlíkar þó, sem allar innihalda grænmeti, túnfisk, ólífur, soðin egg og auðvitað ansjósur. Abbababbababb ... ekki hætta að lesa núna. Ansjósur hafa af einhverri einkennilegri ástæðu verið hornreka í mörgum eldhúsum. Algerlega að ástæðulausu! Ansjósur sem hafa verið geymdar í góðri olíu eru frábær viðbót við fjölmarga rétti. Af hverju nota ansjósur? Nú, vegna þess að þær eru bragðaukandi. Þær lyfta réttinum og þeim hráefnum sem sett eru í réttinn og merkilegt nokk - leggja ekki til fiskbragð af matnum. Það má segja að þetta sé náttúrulega þriðja kryddið! Taílendingar nota til dæmis fiskisósu, Nam Pla, til að gera nákvæmlega það sama!

Ljúffengt matarmikið Salat Nicoise með túnfisk, tómötum, ólífum og miklu meira...

 

Mér finnst alltaf hálfkjánalegt að skrifa niður uppskriftir af salati. Þetta er svo einfalt og krefst auðvitað nánast engrar eldamennsku - nema kannski að sjóða eggin og opna túnfisksdósina. 

Fyrst er að leggja salat á disk, spínat eða eitthvert annað laufsalat. Síðan niðurskorna tómata, svo nokkrar sneiðar af soðnum kartöflum. Fullt af kalamataólívum, handfylli af kapers. Síðan 250 gr af góðum niðursoðnum túnfisk. Síðan raðaði ég nokkrum niðursneiddum soðnum eggjum á milli túnfisksbitanna. Saltað, piprað og svo var handfylli af steinselju dreift yfir.

Í lokin var bara að sáldra smávegis af bragðbættri jómfrúarolíu yfir sem var gerð á eftirfarandi hátt. 2-3 matskeiðar af jómfrúarolíu, 1 tsk af djion, nokkur flök af hökkuðum ansjósum og jafnvel smávegis af olíunni af ansjósunum, skvetta af rauðvínsediki, salt og pipar og hálfur mjög smátt skorinn skarlotulaukur. Blandað saman og dreift yfir salatið. 

Borið fram með baguette og víni eftir smekk. Ég hef bæði haft rautt og hvítt með salatinu og bæði passar ægætlega, en þó mér finnst kalt hvítvín einhvern veginn meira viðeigandi. Gott brakandi kælt Chablis passar ljómandi vel með! Sannið til. 

 

Bon appetit.  

Klakamót í Lundi: 33 langelduð lambalæri, 40 lítrar af rjómasveppasósu, 40 kartöflugratín og 40 kíló af salati fyrir svanga fótboltagarpa

 

Jæja ... það verður að segjast að það er erfitt að vélrita þessa færslu þar sem ég er með harðsperrur í öllum skrokknum, meira að segja í fingrunum. Um helgina var haldið klakamótið í knattspyrnu og var að þessu sinni haldið í Lundi. Þetta mót er fyrir Íslendinga sem eru búsettir í Skandinavíu og hafa áhuga á því að leika sér í fótbolta. Þetta mót hefur verið haldið nokkuð oft, en menn greinir þó eitthvað á um það hvenær fyrsta mótið var haldið - mögulega var fyrsta mótið 1981, '84 eða '86. En óháð því mun þetta hafa verið stærsta mótið sem haldið hefur verið hingað til. Í þetta sinn tóku 272 glaðir Íslendingar þátt í mótinu - 26 lið skráð til þátttöku. 

Og stemmingin var frábær. Menn mættu hvaðanæva að, allt frá Uppsölum í Svíþjóð og sunnan frá Sönneborg í Danmörku og allsstaðar á milli. Áhugi á fótbolta, bjórþorsti og íslenski uppruninn sameinaði alla! Fótboltaliðið Þungur hnífur frá Lundi skipulagði mótið og samkvæmt heimildum munu þeir hafa hafist handa fyrir sex mánuðum. Eiginkonur þeirra, húsmæðramafían svokölluð, sá um veitingasölu og fótboltaliðið Þyngri hnífur hljóp einnig undir bagga.

Það má segja að ég hafi verið plataður í að sjá um eldhúsið - það er alveg satt! Fyrir mánuði síðan fékk ég skilaboð á Facebook um hvort að ég væri til í að vera til ráðleggingar um matseld fyrir mótið. Það er nú einfalt að gefa ráð! Síðar fékk ég símtal frá öðrum sem nefndi að margir væru til skrafs og ráðagerða. Tveimur vikum fyrir mótið var svo haldinn fundur þar sem í ljós kom að enginn væri kokkurinn, nema ég ... og ég er ekki einu sinni kokkur! Enn ég var viljugt fórnarlamb - þannig að ég vældi ekki svo mikið að hafa verið blekktur af Hnífunum og lét því til leiðast, með bros á vör ... var það ekki annars?

 

Við hittumst á fundi og lögðum á ráðin. Við settum saman matseðil, eitthvað sem þreyttum og svöngum fótboltagörpum ætti að þykja gott eftir að hafa sparkað í bolta allan daginn og skolað niður nokkrum öldósum.

 

Og það var ekkert lítið af mat sem var pantaður fyrir kvöldverðinn. Gert var ráð fyrir því að 272 fótboltagarpar væru svangir ... mjög svangir. Því pantaði ég 100 kíló af lambalærum, tæp 80 kíló af kartöflum, 40 lítra af rjóma, 3 kíló af smjöri, 10 kíló af osti, 12 kíló af sveppum, 15 kíló af káli, 140 tómata, 40 paprikur, 3 kg af fetaosti, fullt af kryddi, salti og pipar og margt margt fleira. Mótið var haldið rétt fyrir utan Lund í Södra Sandby í nýjum skóla. Þar fékk ég elda í tveimur heimilisfræðistofum. Allt splunkunýtt. 16 eldavélar og 16 ofnar. Ansi mikið til að henda reiður á! 

Ég náði meira að segja að vera með í þremur leikjum yfir daginn. Skoraði meira að segja tvö mörk með liðinu Tæklandi Læknar. Liðsmenn tæklandi lækna voru undrandi yfir því að ekki sigra mótið ... mjög undrandi! Okkur gengur vonandi betur á næsta ári! 

Klakamót í Lundi: 33 langelduð lambalæri, 40 lítrar af rjómasveppasósu, 40 kartöflugratín og 40 kíló af salati fyrir svanga fótboltagarpa

 

 

Jæja - þá er að hefjast handa. Fyrst var að forkrydda lambalærin. Byrjaði á því að nudda þau upp úr jómfrúarolíu, síðan nóg af pipar, salt og síðan með blöndu af timian, bergmyntu, rósmarín og lavender. Látið standa yfir daginn og marinerast á meðan aðrir liðir á matseðlinum voru undirbúnir.

Lambalærunum var síðan komið fyrir í 16 ofnum og bakað við lágan hita í 2-3 klukkutíma þar til að kjarnhitinn náði 60-65 gráðum. Þá voru þau tekin út og látin standa við herbergishita í 30 mínútur undir álpappír. Á meðan var grillið sett í gang. Lærin voru síðan kláruð á grilli og steikt þar til þau voru brún og stökk að utan. Þá var kjötið skorið af beininu. Áður en það var sneitt niður smurðum við ríflega af ferskri kryddjurtablöndu yfir kjötbitann.

 

Kryddblandan sem ég útbjó samanstóð af fullt af ferskri steinselju, majoram, timian, bergmyntu og rósmarín, jómfrúarolíu, sítrónubörk, balsamikediki og auðvitað salti og pipar. Myndin sýnir kryddblönduna á forstigi - átti þarna eftir að bæta jómfrúarolíunni og edikinu samanvið.

 

Gerðum kartöflugratín - fjörutíu stykki!. Fyllti fjörutíu 3L eldföst mót hvert og eitt með niðursneiddum kartöflum, handfylli af smáttskornum lauk, 1 msk af hvítlauk, nóg af salti og pipar, þurrkað rósmarín, 1 L af rjóma, nokkrar klípur af smjöri, 400 gr af osti sett ofan á. Bakað í ofni í 6 korter við 180 gráður. 

 

Gerðum einnig salat- kannski ekki við - dömurnar á myndinni sáu um alla vinnuna. Þær skáru niður icebergsalat, tómata, papríkur og muldu svo fetaost yfir.  0g síðan var öllu auðvitað blandað saman. Ég gerði þó vinagrettuna úr jómfrúarolíu, smáttskornum hvítlauk, balsamediki, salt, pipar og sítrónusafa sem var síðan blandað saman við salatið.

 

Sósan var gerð að fyrirmynd Ragnars Blöndals kokks (hann hafði einnig áhrif víðar!) sem eldaði fyrir sextugsafmæli foreldra minna í sumar. Ég breytti lítilsháttar útaf. Takk nafni! Fyrst bræddi ég smjör í potti. 2 kíló smjör á móti ellefu kílóum af sveppum. Steikti ansi lengi, sveppirnir gáfu frá sér vökva sem fékk síðan að sjóða niður, saltað og piprað. Síðan var sveppunum leyft að ristast í pottinum og þegar þeir voru fallega gullinbrúnir setti síðan rúman tvo lítra af rauðvíni - Drostdy Hof úr búkollu. Sauð niður vínið. Síðan setti ég 20 lítra af rjóma og svo 15 lítra af kjötsoði. Saltað og piprað. Sósan fékk síðan að sjóða nokkra klukkutíma. Passaði bara að bæta aðeins á soði í pottinn yfir daginn og líka að hún brynni ekki við botninn. Hún þykknaði hægt og rólega og það þurfti einungis að nota smáræði af maizenamjöli til að þykkja hana í lokin. 

 

Vil taka sérstaklega fram að svona verkefni var ekkert sólóprojekt, því fer fjarri. Fyrr um daginn naut ég góðrar aðstoðar Tungs hníf sem komu og hjálpuðu til við að skera niður ýmislegt. Seinna um daginn var nokkrum duglegum eiginkonum skipt inná: Þórey, Jara, Björk og Lóa. Hvílíkir dugnaðarforkar. Vinaliðið Tyngri hnífur kynnti undir kolunum og bar niður úr eldhúsinu. Þegar við vorum að grilla vatt sér að herramaður að nafni Níels og stóð í ströngu við grillið og svo kom kokkur frá Danmörku, Siggi, og hjálpaði okkur að úrbeina herlegheitin. Takk öllsömul fyrir hjálpina.

 

Þetta gekk lygilega vel og strákarnir voru sáttir og saddir. Veit samt ekki alveg hvort að ég tek svona að mér aftur. Að vera kokkur er ALVÖRU vinna! Ætli ég haldi ekki áfram í dagvinnunni - tek á móti tímapöntunum á gigtardeildinni í Lundi! Síminn er ...

Bon appetit.

 

Alltaf eitthvað nýtt: Ofnbakaður hvítskeggur með hunangs og balsamik gljáa og villtum sveppum

 Ég var í seinustu viku í Danmörku. Þar var ég á á Lollandi þar sem ég heimsótti foreldra kollega míns sem ég starfa með hérna í Lundi. Hjónin, sem eru bæði læknar, reka heilsugæslustöð og hafa búið þarna lengi og þekkja hvern krók og kima. Þau tóku ákaflega vel á móti mér. Mikið náttúrufólk og að vinnu lokinni fóru þau með mér útum allar koppagrundir til að sýna mér hvað Lolland hafði upp á að bjóða. Á miðvikudaginn fórum við til Kraganes þar sem þau eiga lítið sumarhús. Ég fékk lánaðar vöðlur og við lögðum net langt út í sjó. Þegar við höfðum lagt netin, buðu þau mér með sér í gönguferð inn í skóginum. Markmiðið var að finna sveppi - og það var alveg krökkt af þeim. 

 

Við týndum svartar kantarellur og síðan einn uppáhalds svepp þeirra Svía, Karljohan svepp, sem fékk það nafn eftir að Karl Jóhann XIV Svíakonungur lýsti yfir miklu dálæti á þessum svepp og mun hafa gert tilraunir til að rækta hann. Hann finnst oft í nágrenni við eitraðan svepp, Amantatia Muscaria, og maður á víst að passa sig á honum hafi maður ekki áhuga á því að svífa í hæstu hæðir með ofskynjunum og ranghugmyndum. Sumir segja að jólasveinninn sjálfur eigi að hluta til rætur sínar að rekja til þessa svepps- en það er allt önnur saga?

 

Í skóginum var líka allt krökkt af brómberjum sem við týndum líka - ætli við höfum við ekki fengið rúm tvö kíló. Alveg feikinóg. Gerði þessa prýðisgóðu brómberjasultu. Það var einfalt. Blandaði jafnmiklu af sultusykri (pektínbættum sykri) og sauð kröftuglega í 5-7 mínútur. Leyfði að kólna aðeins í pottinum og færði svo yfir í sótthreinsaðar krukkur. Namminamm. 

 

Daginn eftir, fyrir sólarupprás, gengum við aftur út að ströndinni að vitja netanna. Aftur í vöðlurnar og óðum út í haf. Veðrið var gott, smávegis vindur sem hressti mann við í morgunsárið. Þegar við vorum hálfnaðir að draga netin inn í bátinn reis sólin yfir Fejö. Beautiful! Við fengum líka ágætlega í netin. Tvo hvítskeggja, fimmtán flatfiska (Skrubber) og svo einn aborra. Hvítskeggjar eru nýir fiskar á þessum slóðum. Þessi fiskur kemur frá Miðjarðarhafinu og með hlýnandi sjávarhita hefur hann fært sig á norður á bóginn. Þeir nærast á þangi, eru grænmetisætur ef svo má segja og verða ansi stórir - kannski 2-3 kíló. Þykkur og kjötmikill fiskur sem minnir einna helst á lúðu að mínum dómi.

Þessa uppskrift gerðu þau hjónin handa mér og rétturinn var svo góður að ég endurtók hann strax eftir að heim var komið. Ég gæti best trúað því að það væri auðvelt að endurgera þennan rétt með þverskorinni lúðu eða öðrum þéttum hvítum fiski. 

 Alltaf eitthvað nýtt: Ofnbakaður hvítskeggur með hunangs og balsamik gljáa og villtum sveppum

 

Fyrst er að hreinsa fiskinn og flaka. Það er lítið mál að hreinsa beinin - þau fara í einu handtaki þegar flakið er skorið frá. Gerði soð úr beinagrindinni. Skar síðan bita, penslaði með olíu og saltaði og pipraði. Saxaði síðan lauk niður smátt, nokkur hvítlauksrif og steikti í smjöri. Passa sig að brúna ekki laukinn, hann á bara að mýkja og karmellisera. Þegar hann var tilbúinn var laukurinn setur í skál og smátt skornum börk af einni sítrónu (passa sig að taka einungis gula af berkinum - það hvíta er rammt og gefur biturt bragð) blandað saman við. Þessu er svo dreift yfir fiskinn. Bakað í 180 gráðu heitum ofni í 12-15 mínútur. Síðustu mínúturnar er kveikt á grillinu þannig að lauk/sítrónublandan grillast tekur gylltan lit.

 

Fiskurinn er síðan borin fram á beði af sveppum. Notaði nokkrar handfyllir af svörtum kantarellum og svo kannski 2-3 handfylli af niðursneiddum karljóhan sveppum. Sveppirnir voru fyrst steiktir upp úr smjöri/olíu. Saltað og piprað. Síðan 1 glas af hvítvíni - soðið niður. Síðan 1-2 glös af fiskisoði og það síðan soðið niður um helming. Síðan var 250 ml af rjóma bætt saman við og soðið niður þar til þykkt og fallegt. Setti einnig smávegis af steinselju með sveppunum. 

 

Gerði einnig balsamik/hunangs glája. Setti hálfan bolla af balsamikediki í pott og hitaði upp. Síðan 3 msk af hunangi og svo safi af einnig sítrónu. Blandað vel saman og soðið vel niður þar til blandan þykknar. Það verður að passa sig að hún verði ekki of þykk - þá verður hún af karmellu á disknum. Það má alltaf þynna blönduna meira með smá vökva - og hita varlega aftur.

 

Borið fram með góðu hvítvíni. Ég var með Montes Alpha Chardonnay 2007 sem er afbragðs Chardonnay frá Chile. Þetta er ekki í fyrsta sinn sem ég hef þetta vín á boðstólunum. Ég hef bloggað um það nokkrum sinnum áður. Þetta er kröftugt hvítvín - með miklum ávexti - eikarkeim og smjörkenndum tónum alveg eins og Chardonnay nýja heimsins eiga að vera. Mjög ljúffengt vín. 

 

Bon appetit.

 P.S. Er annars að undirbúa matinn fyrir íslenska fótboltagarpa búsetta á Norðurlöndunum. Lambalæri fyrir 250 manns með öllu tilheyrandi. Sjáum hvernig það gengur!?! 

Viva Frakkland: Grilluð Nautasteik með dijon sinnepi, grilluðum brie og steiktum kartöflum

 

Daginn eftir héldum við leið okkar áfram suður í áttina að Dijon, þar gistum við á tjaldstæði í borginni. Fórum í hjólatúr um borgina þegar við komum. Um nóttina gerði algert úrhelli og regnið dundi á bílnum. Að vissu leyti er það notalegt að liggja og lúra undir buldrandi regninu. Sem betur fer stytti upp síðla morguns og við fórum á kreik. Eftir síðbúinn morgun/hádegisverð fórum við aftur á hjólunum inn í Djion, skoðuðum Notre Dame – enn ein óhemjufögur og voldug kirkjubygging. Sátum þar um stund. Sonur minn, Vilhjálmur, hefur alltaf miklar áhyggjur af Jesú og hvers vegna hann hangir alltaf á krossinum. Þó virðist hann hafa gaman af því að skoða kirkjur – vill kíkja í hvern krók og hvern kima. Valdís hefur meiri áhuga á bænarstöðunum í kirkjunni, þar sem maður getur kveikt kertaljós og sent einhverjum ná/fjarkomnum góðar kveðjur í huganum. Síðan fundum við Tourist info og fengum fleiri kort og fórum í skipulega gönguferð um borgina. Virkilega fögur borg með fallegum og tignarlegum byggingum og fallegum strætum.

 

Seint um eftirmiðdaginn fórum við af stað aftur og keyrðum suður frá Dijon í átt að Beaune og þar er maður kominn á helstu slóðir Búrgundarvína. Flest búrgúndarvín eru Pinot Noir og eru ótrúlega breytileg víngarða á milli. Við keyrðum suður til lítils smábæjar, Change, og fengum að gista á liltum víngarði sem lá í útjarði bæjarins, Domaine Antonine des Echards. Öðru megin við grindverkið bitu nokkrar kusur safaríkt grasið og hinum megin við okkur voru vínviðirnir, Pinot noir.

Eigandi víngarðsins kom út og heilsaði upp á okkur og bauð okkur í heimsókn að bragða vínin hans. Hann hafði sennilega verið búinn að smakka aðeins áður – hress og skemmtilegur. Hrákadallurinn var hvergi nálægur og við fórum rausnarlega í gegnumnokkrar tegundir vína sem hann framleiddi. Byrjuðum á tveimur hvítvínum, síðan rósavíni og í lokin þrjár tegundir rauðvíni. Mér leist áfaflega vel á þetta, smökkunin hafði losað um budduna og því fór svo að við keyptum tvo kassa af víni. Við kvöddum síðan bóndann með virktum sem leysti okkur út með afganginn af rósavíninu.

Viva Frakkland: Grilluð Nautasteik með dijon sinnepi, grilluðum brie og steiktum kartöflum

Ég hafði að sjálfsögðu keypt stórar krukkur af djion sinnepi, Edmond Falliot, bæði af hreinu og síðan grófu. Um kvöldið grilluðum við nautasteik með dijon sinnepi. Grilluð nautasteik með dijon sinnepi, salati, kúrbítsneiðum og auðvitað búrgúndarvíni. Svona matargerð er eins einföld og hugsast verður. Þannig getur það verið þegar maður er með gott hráefni í höndunum.

Nautakjötið var saltað og piprað og síðan smurt rausnarlega með djion sinnepi og leyft að standa í 30-40 mínútur. Á meðan er grillið sett saman og kynnt undir kolunum.

Sósan var í raun bara hitaður Brie ostur. Fjarlægði hann úr umbúðunum og stakk síðan nokkur göt á ostinn með gafli. Síðan skar ég hvítlauk í helming og nuddaði ostinn með honum, vafði honum síðan  inn í álpappír. Áður en honum var lokað hellti ég smá hvítvíni yfir og pakkaði honum svo alveg inn. Sett á grillið og leyft að sitja þar þangað til að maturinn var tilbúinn. 

Steiktum einnig nokkra kartöflubáta á pönnu til að hafa með matnum. Grillaði einnig nokkrar kúrbítssneiðar með, bara penslaðar uppúr smá olíu, salt og pipar og svo grillað. Einfalt og gott. Hef sjálfur verið að dunda við að rækta kúrbít. Árangurinn hefur verið góður. Læt fylgja með mynd að því sem beið í garðinum þegar heim var komið.

 

Bon appetit 

 

 

Frakklandsferð: Steiktur kjúklingur með kantarellum og Chablis hvítvín í dásemdar Chablis

Eftir tvo ljúfa daga í smábænum Epernay í hjarta Champagne héraðsins lá leiðin suður eftir sveitavegum í áttina til Búrgúndarhéraðs. Búrgúnd var fyrr á tímum sjálfstætt ríki í Evrópu áður en að það varð hluti af Frakklandi. Héraðið er auðugt; öflugur landbúnaður, nautagriparækt og svo auðvitað búrgúndarvín. Og ekki vín í lakari kantinum. Þekktast á alþjóðavísu er kannski Chablis í norðvesturhluta héraðsins og síðan hefðbundin búrgúndarrauðvín suður af Dijon í áttina að bænum Beaune.

 

Fyrsta stoppið á leiðinni var Chablis, sem er smábær - þar búa einungis 2700 íbúar sem á einhvern hátt tengjast víniðnaðinum sem umlykur bæinn. Þurrt hvítvín hefur verið aðalmálið í Chablis um aldaraðir. Undir lok nítjándu aldar var vínviður á yfir hundrað þúsund ekrum og var Chablis hvítvín flutt út um gjörvalla Evrópu og miklu víðar. Sveppasýking í vínvið sem tröllreið Evrópu 1893 lagði Chablis nánast í rúst og féll framleiðsla niður í u.þ.b. 500 ekrur á nokkrum áratugum. Vínræktin í héraðinu tók ekki við sér fyrr en um miðja tuttugustu öldina. Uppbygging hefur síðan verið upp á við en er enn langt frá því að vera í nánd við það sem var fyrir 120 árum síðan. Þessi litli bær er sérstaklega fallegur. Maður hefur á tilfinningunni að farið sé aftur í tímann. Við lögðum bílnum í bæjarkantinum, gengum um bæinn og keyptum í matinn. Kjúklingabringur og kjúklingaleggi hjá slátrarnum, kantarellur og creme frais frá fallegri grænmetis- og ostabúð, Chablisvín frá einum vínræktenda og svo héldum við út í sveitina.

 

Fengum að leggja bílnum á vínekru Jean Marc Brocard sem var 5 km fyrir utan bæinn. Þar gátum við lagt við hliðina á gömlum kirkjugarði sem lá að yfirgefinni kirkju. Útsýnið var stórkostlegt! Horfðum framhjá kirkjunni yfir vínekrurnar - hvílík stemming. Tókum fram grillið og gashelluna. Lékum okkur með útidótið með krökkunum og þegar það fór að halla að kvöldi hófst ég handa við kvöldverðinn. Yann Tiersen lék undir - hljómskífan úr kvikmyndinni Amelie hefur sjaldan verið eins viðeigandi.

Steiktur kjúkling með kantarellum og grilluðu camenbertgratíni

 

 

Fyrst var að skera niður sveppina - 300 gr af nýjum ilmandi kantarellusveppum -  ásamt einum gulum lauk og nokkrum rifjum af rósahvítlauk. Steikt í smá smjöri/olíu þangað til mjúkt og karmelliserað. Saltað og piprað. Sett í skál. Kjúklingurinn er saltaður og pipraður og steiktur á sömu pönnu og sveppirnir þangað til hann hefur brúnast létt að utan. Glasi af Chablis hvítvíni var þá bætt á pönnuna - áfengið soðið út og leyft að sjóða niður um þriðjung. Þá er sveppum/lauknum bætt aftur á pönnuna ásamt 300 ml af creme frais, tveimur matskeiðum af Dijon sinnepi ásamt meira salti og pipar.

 

Með matnum gerði ég einnig kartöflugratín. Niðursneiddar og flysjaðar kartöflur voru lagðar í álpappír sem hafði verið smurður með smá jómfrúarolíu. Setti á milli nokkrar sneiðar af camenbert osti, kannski 50-60 ml af rjóma, hvítvínsskvettu, smá mjólk, salt og pipar. Álpappírnum vafið utan um - með smá gati á toppnum til að hleypa lofti út (þannig sýður vökvinn niður og þykknar). Ætli gratínið hafi ekki fengið 5-6 kortér á grillinu. Það var mikið spjallað undir Chablis himninum og því tók eldamennskan aðeins lengri tíma. Að vera lengi að elda hefur líka aldrei drepið neinn!

Að sjálfsögðu fengum við síðan kalt og þurrt ávaxtaríkt Chablis frá nærliggjandi vínekru - Jean Marc Brochard Petit Chablis frá 2009. Þvílíkt og annað eins. Stemmingin var meiriháttar.

 

Bon appetit! 

Frakklandsferðasaga: Bratwurst í Þýskalandi, kræklingar í Brugge, kampavín og fois gras í Champagne

 

Þetta er verst undirbúna ferð sem við höfum nokkru sinni farið í. Eina sem var tilbúið áður en að við lögðum af stað var að við höfðum pantað Ford Rimor Katamarano Sound húsbíl frá einhverju fyrirtæki sem auglýsti á Barnalandi þeirra Svía, www.blocket.se. Þar höfðum við fundið auglýsingu frá henni Ingalill sem leigði okkur bílinn. Það eina annað sem við höfðum gert var að lesa uppskriftir úr ýmsum frönskum matreiðslubókum, svo sem; Larousse Gastronomique, Escoffier, My French Kitchen, Sælkeraferð um Frakkland, The Art of Mastering French Cooking og Provence: The beautiful cookbook. Annars höfðum við ekki skipulagt nokkurn hlut. Jú ... við vissum nokkurn veginn hvaða hluta Frakklands við ætluðum að skoða en annað ekki!

Það var ekki leti um að kenna ... nei, sannarlega ekki. Blessunarlega hefur verið nóg að gera síðan við komum heim frá Íslandi. Fór beint í hérað í Danmörku með Snædísi og Villa og þegar við komum heim kom mamma frá Íslandi með Valdísi. Þegar hún fór komu Kolbrún mágkona mín, eiginkona hennar, Inga Dóra, ásamt sonum þeirra; Marteini og Patreki. Eftir að þau fóru leið einn dagur án gesta frá Íslandi, en þá notuðum við tækifærið og buðum skvassfélaga mínum og fjölskyldu hans í mat. Daginn eftir fengum við góða vini, Unni og Björn Thors og son þeirra Dag. Tveimur dögum eftir að þau hurfu á braut, fengum við vini mína og kollega – the Fab 8 – í heimsókn yfir helgina. Og einhvers staðar þarna á milli héldum við upp á 5 ára afmæli Villans. Stanslaust fjör – stanslaust gaman ... ekkert skipulag. Lesi einhverjir af gestum okkar þetta og hugsi með sér að þeir hafi gert fríið okkar verra, fái þeir að hugsi sig um tvisvar. Bæði koma þeirra og þetta frí hefur verið stórkostlegt! Takk elskur fyrir að gera sumarið okkar skemmtilegra!

Einn af kollegunum bentu okkur á France Passion. Samtök sem maður getur keypt aðgang að og þannig komist inn í net bænda og vínræktenda sem leyfa ókeypis gistingu á lóðum sínum. Við lögðum því götu undir dekk á mánudagskvöldið án þess að hafa hugmynd um hvar eða hvernig við ættum að redda gistingu.

Fyrst sóttum við Valdísi í Kaupmannahöfn en hún hafði verið hjá bestu vinkonu sinni, Önnu Katrínu, um helgina. Þaðan keyrðum við suður í átt að Lollandi þar sem við fundum tjaldstæði seint um kvöld, í Bandholm á Lollandi. Þegar við vöknuðum blasti við okkur glæsilegt útsýni út á hafið sem var 30 metrum fyrir framan okkur (þessu höfðum við ekki tekið eftir þegar við komum).  Snæddum einfaldan morgunverð og lögðum af stað.

 

Eyddum góðum hluta af deginum á hraðbrautinni, þangað til að börnin gáfust upp. Þá stoppuðum við mitt á milli Bremen og hollensku landamæranna í fallegum skógi rétt fyrir utan Tecklenburg. Þar fengum við gott stæði fyrir lítinn pening með öllu inniföldu: rafmagni, rusli, WC og funheitri sturtu. Elduðum veislumáltíð um kvöldið, að sjálfsögðu í þýskum stíl. Grillaða ferska bratwurst með sætri kartöflumús, sauerkraut með beikoni og ísköldum þýskum pilsner, Meister Pils. Namminamm.

 

Matseldin var einföld. Setja saman ferðagrillið (takk Þórir og Signý Vala fyrir lánið). Kynda upp grillið. Grilla bratwurst við fremur lágan hita – ætli það hafi ekki tekið 30-40 mínútur. Þetta er, jú, svínakjöt þannig að það á víst að gegnelda. Við keyptum sauerkraut, sem er gerjað hvítkál, sem við suðum í 10 mínútur. Vatnið látið renna af. Panna sett á hlóðirnar og niðurskorið beikon steikt þar til stökkt og þá er kálinu bætt saman við og steikt í smá stund saman. Flysjuðum 600 gr af kartöflum ásamt einni sætri kartöflu sem var síðan soðið þangað til mjúkt. Vatninu hellt af og stappað saman með smá smjöri og rjóma, salti og pipar. Borið fram með ísköldu öli.

 

Daginn eftir ókum við til Brugge í Belgíu. Ægifagur bær sem áður var hafnarbær. Fyrr á öldum var þetta mikil verslunarmiðstöð sem gerði borgarbúa auðuga. Og þeir eyddu í hús, sali og kirkjur. Frá því um árið 1000 hafa menn búið á þessu svæði en mesta uppbyggingin átti sér stað upp úr 1400 til 1600 og síðan aftur seinustu 150 árin. Að taka gönguferð um Brugge er eins og að fara í tímavél til miðalda, nema hvað hundrað þúsund aðrir túristar komu með í ferðina.

Við snæddum kvöldverð á túristabúllu – ég fékk mér Moules Marinéeres og bjór frá Brugge. Við prófuðum tvo bjóra; annars vegar Brugge Zot og hins vegar Bruges blond. Keimlíkir bjórar – dæmigerðir hveitibjórar; goskenndir og fremur sætir. Mér fannst þeir ekkert sérstakir – sorry brugians! Maður veit á leiðinni inn hvernig þeir eiga eftir að fara með ristilinn og þegar maður ferðast í húsbíl er það aldrei vinsælt.

Ótrúlegt en satt þá fengum við stæði á eina tjaldstæðinu í Brugge. Þó á bílastæðinu – en það var í lagi þar sem við komum seint í hús og fórum heldur snemma. Stefnan var tekin rakleiðis á Champagne héraðið. Ástæðað er augljós – KAMPAVÍN. Stoppuðum á tourist info í Reims og fengum okkur gönguferð. Stoppuðum og fengum okkur Crepes í síðbúin hádegisverð enda allir svangir. Crepes camparde: með sýrðum rjóma, lauk og lardons (beikon) .Namminamm. Á leiðinni frá Brugge til Frakklands keyrðum við framhjá þessum. Have a nice...

 

Keyrðum síðan í gengum Champagne, milli fallegra Chardonnay og Pinot grigio akra til höfuðstaðarins, Epernay. Stoppuðum í bakaríi á leiðinni sem og hjá slátrara, í kaupfélaginu og þegar komið var á tjaldstæðið vorum við búin að safna í glæsilega máltíð. Baguette, brie, rjómaost, Pate en croute, jambon depersille, góða pylsu,  pate de fois, quiche lorraine, sultu, rilette, rauðvín og að sjálfsögðu kampavín. Sofnuðum sæl og glöð! Hvernig er annað hægt?

 

Í dag fórum við í sund, hjóluðum í gegnum bæinn á ótrúlega lélegum vegum og gangstéttum. Sundlaugin var á hinum enda bæjarins. Epernayians hafa augljóslega sparað í gatnagerð og sett öll eggin í sundlaugina. Mjög glæsilega, þyrping lauga af ólíku tagi! Frakkarnir virðast þó hafa aðra hugmyndum hreinlæti og við sturtuðum okkur öll saman ásamt öllum hinum...í sundskýlunum.

 

Þegar heim var komið bjó ég til forrétt – uppáhald dótturinnar. Fois gras! Steikt við háan hita og borið fram á brauði og með góðri sultu.

 

Bon appetit!

Heilgrilluð nautalund með ferskri estradragontómatsósu, grilluðum kúrbít og salati

 

Við höfum alla tíð verið ákaflega hrifin af því að steikja nautasteik og gera bernaise sósu ... fjandinn, hver kann ekki að meta svoleiðis gæði. En svona gæði koma með verðmiða – þungum verðmiða – nefnilega smjöri. Og stundum ... bara stundum, vill maður aðeins minnka það magn af smjöri sem maður lætur í sinn kropp. Hver og einn getur hæglega fundið sínar ástæður og alger óþarfi að tíunda það nánar hér.

Jón Þorkell vinur minn, kollegi og nágranni, hefur fengið margar góðar hugmyndir úr bók einni sem hann hefur undir höndum og heitir Sunday Lunch eftir Gordon Ramsey. Bókin er alveg ljómandi góð og eins og titillinn gefur til kynna er í henni að finna heilmargar uppskriftir sem passa vel til að hafa á sunnudagskvöldum (eða bara á laugardagskvöldum!). Og þarna kennir ýmissa grasa og meðal annars innblásturinn af þessari estragon tómatsósu, sem á að leysa hina hefðbundnu bernaissósu af hólmi – alltént tímabundið.

Mamma mín var í heimsókn þegar ég gerði þennan rétt. Veðrið var frábært, glampandi sól og rúmlega þrjátíu stiga hiti. Tók þessa mynd af þeim langmæðgum sem mér þykir ansi góð. Það er ekki að sjá á henni móður minni að hún hafi orðið sextug á árinu. Mér finnst sterkur svipur með þeim!

 

Heilgrilluð nautalund með ferskri estragontómatsósu, grilluðum kúrbít og salati  

Nautalundin er snyrt til, sinar og óæskileg fita er skorin frá. Hún er pensluð með olíu og síðan söltuð og pipruð. Lögð til hliðar á meðan grillið hitnar. Grilluð eftir kúnstarinnar reglum. Elduð þar til þykkasti hluti steikarinnar er orðin medium rare - þá er grennri hluti hennar orðin vel eldaður (sumir kjósa jú svoleiðis). Eftir grillun er mikilvægt að láta kjötið hvíla í 10 mínútur til að vökvinn dreifist aftur eðlilega um kjötið þannig að það leki ekki útum allt þegar það er skorið. 

 

Tómatsósan er fremur einföld. Fyrst er að skera 6-8 rauða tómata í helminga og hreinsa innvolsið úr og henda. Þá er restin af tómötunum skorin niður heldur smátt. Sett í skál. Þá er rauðlaukur, 2 smáir skarlottulaukar, 2-3 hvítlauksrif skorin smátt og sett í skálina með tómötunum. 4 msk af góðri tómatsósu er bætt saman við, safi úr heilli sítrónu, 2-3 tsk af Worchestershire sósu (prófaðu að segja það hratt), 2-3 tsk af grófu sinnepi (djion/skánskt), nokkrar hristur af Tabascó sósu,  saltað og piprað eftir smekk, handfylli af niðurskorinni ferskri steinselju og góð handfylli af fersku estragoni. Blandað vel saman og látið standa í ísskáp í rúma klukkustund.

 

Með matnum vorum við með kartöflugratín. Kartöflurnar voru skornar í sneiðar, settar í eldfast mót, peli af matreiðslurjóma, velt til, smávegis af rjómaosti, saltað og piprað. Fersku rósmaríni bætt saman við og síðan hellt yfir í ofnskúffu, rifnum osti sáldrað yfir og bakað þangað til gullinbrúnt og fallegt. Grilluðum einnig nokkrar sneiðar af kúrbít og skárum niður nokkrar nýjar radísur til að skreyta bakkann.

 

Með matnum drukkum við ansi gott rauðvín, Senorio de los Llanos frá Valdepenas á Spáni. Þetta er Grand reserva vín frá því 2003. Þetta er nokkuð vinsælt vín hérna í Svíþjóð - alltént er það alltaf á hillunum í Systembolaget (ríki þeirra Svía). Úrvalið hérna er talsvert síðra en maður á að venjast hjá ÁTVR en á móti er verðið skaplegra. Þetta vín er eins og sagði prýðisgott - fremur dökkt á lit. Heldur þurrt vín, smá eikarkeimur og dökk létt vínber. Lítið vandamál að renna þessu víni niður. Nautakjötið hefði að sjálfsögðu þolað þyngra vín en á svona blíðviðrisdegi passaði þetta vín fullkomlega.

 

Langeldaður lambaframpartur með ferskum hvítlauk og rósmarín með splunkunýjum hvítum strengjabaunum

 

Við höfum verið svo heppin upp á síðkastið að njóta þess að vera með góða gesti. Mér finnst það alveg ljómandi þegar húsið iðar af lífi. Mamma mín var hjá okkur í rúma viku nýverið og við gerðum okkar besta að dekra við hana í mat og drykk. Hún saknar barnabarnanna sinna mikið og þau hennar - það var virkilega gott að hafa mömmu í heimsókn þessa rúmu viku. Daginn sem hún fór kom mágkona mín og fjölskyldan hennar í heimsókn og verða hjá okkur næstu daganna. Við eigum síðan von á fleiri góðum gestum frá Íslandi og svo einnig kollegum frá Evrópu. Það verður nóg að gera!

Þegar svona mikið er um að vera á heimilinu er auðvitað mikið um að vera í eldhúsinu. Um helgina gerði ég rétt sem ég fékk fyrst hjá Vigdísi Hrefnu og Bassa, vinum okkar, þegar við vorum í heimsókn á Fróni. Það er erfitt að segja það, en þau gerðu besta lambakjötsrétt sem ég hef nokkru sinni smakkað. Og fyrir mig er þetta munnfyllir að segja - þau toppuðu lambalærið mitt og mömmu sem mér hefur hingað til þótt það allra besta sem ég smakkað (hógvær að venju!). Rétturinn hennar var innblásinn af Jamie Oliver, úr bók hans Jamie at home. Sú bók er eiginlega það besta sem hann hefur gefið út síðan að hann gaf út sína fyrstu bók - The Naked Chef.

Þetta er engin uppskrift sem Jamie Oliver fann upp á - því fer fjarri. Þetta er fræg aðferð og finnst í ýmsum útgáfum í flestum löndum Evrópu og norðanverðri Afríku. Síðan að ég fékk þetta hjá Viggu og Bassa þá hef ég rekist á þetta í mörgum matreiðslubókum - einkennilegt að ég hafði ekki rekið nefið í þetta áður!

 

Ég sá þennan fallega nýupptekna hvítlauk á markaðnum um morguninn og þurfti ekki að hugsa mig tvisvar um að nota hann í stað þurrkaðra rifja. Nýjan hvítlauk má nota eins og alla lauka, hann er mildari og ekki næstum eins hvass eins og hinn þurrkaði - en hvítlauksbragðið leynir sér ekki.  

Langeldaður lambaframpartur með ferskum hvítlauk og rósmarín og splunkunýjum hvítum strengjabaunum

 

Ég hafði hringt í Holmgren slátrara og lagt inn pöntun fyrir frampartinum - mér fannst það öruggara. Hann átti þetta auðvitað til. Þegar ég kom á staðinn sýndi hann mér hvað hann átti af bitum og þá kom hann fram með heilan frampart – hægri og vinstri. Ég bað hann um að hluta hann niður og taka hálsinn af þannig að skepnan kæmist inní ofninn hjá mér.

 

Fyrst hellti ég nokkrum matskeiðum af olíu í botninn, síðan dreifði ég ferskum lárviðarlaufum, 7-8 rósmaríngreinum, reif í sundur 2 ferska hvítlauka, salt, piparkorn. Frampartarnir voru síðan nuddaðir með olíu, salti og pipar og síðan lagðir á ofnfatið. Fleiri hvítlauksrifjum var svo dreift yfir ásamt fleiri rósmaríngreinum. Fatinu var síðan pakkað þétt inn í álpappír þannig að hann var vel lokaður. Ofninn hafði verið hitaður í fullan hita en síðan lækkaður niður í 160-170 gráður þegar kjötið var sett inn. Þarna fékk steikin að eldast í rúmar fjórar klukkustundir.

 

Kjartan, bróðir minn, tók að sér sósugerðina og var aðferð Ragnars Blöndal kokks, sem við kynntumst við undirbúning afmælis foreldra minna, höfð til hliðsjónar. Sveppir voru skornir í teninga, kannski 300 gr af sveppum, sem voru síðan steiktir í 50-60 gr af smjöri. Fyrst gáfu sveppirnir frá sér vökva sem síðan gufaði upp og þá byrjuðu sveppirnir að ristast í smjörinu. Saltað aðeins og piprað. Síðan var bætt við lambasoði og matreiðslurjóma og soðið við lágan hita í klukkustund. Auðvitað var öllum vökva af kjötinu bætt í sósuna. Niðurstaðan var kraftmikil og góð sveppasósa með talsverðu bragði af rósmaríni - enda engu til sparað með rósmarínið á kjötið. 

 

Það er alltaf markaður á Martenstorgi á laugardögum (kannski öðrum dögum líka). Þar er hægt að fá ferskt grænmeti frá bændum í nálægum sveitum. Á milli Lundar og Dalby er falleg Gårdsbutik (bændabúð) sem er líka með sölubás á torginu. Ég keypti nýjar sænskar vaxbaunir – sem eru í raun eins og hvítar strengjabaunir.  Snædís fékk að sjá um þær. Steikti þær þangað til mjúkar í hvítlauksolíu og smá hvítvíni. 

Með matnum vorum við með Peter Lehmann Shiraz frá því 2008. Lehmann vínin eru frá Ástralíu og hef ég oft haft þau á borðum eins og færslur mínar bera vitni um. Þetta ástralska Shiraz er kraftmikið vín, þó ekki eins „full bodied“ og Cabernet Sauvignion. Aðeins kryddað, dökkt á litinn, þykkt og blómkennt, sem hefur fengið góðar mótttökur af víndómurum víða. Ég var mjög ánægður. 

 

Um matinn er þetta að segja; Hann var alveg ótrúlega góður - þó að ég segi sjálfur frá. Kjötið var svo meyrt að það féll algerlega áreynslulaust af beinunum. Hnífurinn var alveg óþarfur - bara svona meira til skrauts. Kjötið var svo meyrt að það bráðnaði í munninum, milt lambakjötsbragð (ekki eins villt á bragðið og íslenskt lambakjöt) með ljúfum hvítlauks og rósmarín keim. Hvet alla til að prófa þessa uppskrift - framparturinn hefur verið vanræktur af mér (og kannski fleirum) en ekki lengur. Þessi réttur er "instant klassíker".

Bon appetit!  

Er íslenskur humar besta hráefni sem fyrirfinnst á þessari jarðkringlu? Eða er það stórlúða?

Eins og mér hefur verið tíðrætt í síðustu færslum þá vorum við í heimsókn á Íslandi nýverið. Það var ákaflega ánægjuleg ferð í alla staði! Á leiðinni út á flugvöll komum við við í fiskbúðinni Hafberg, sem er í Vogunum. Þar hafði ég ekki verið síðan að við fluttum út til Svíþjóðar haustið 2008. Þar var augljóslega búið að endurinnrétta og fiskborðið leit vel út. Það var heldur snemma morguns þannig að starfsmennirnir voru ennþá að undirbúa fyrir daginn, gera að fisknum, fylla á borðið og útbúa "tilbúnu" réttina.

Ég pantaði þverskorna lúðu sem var nýkominn inn af fiskmarkaðnum og hafði að sögn sölumannanna verið veidd kvöldið áður. Hann var ekki einu sinni búinn að skera hana niður...hún var svona nýkominn inn í hús! Á meðan hann var að verka stórlúðuna fór Snædís eitthvað að rýna ofan í frystikistuna í búðinni og rak þá augun í þessa fínu humarhala – skelbrot 2 kg. Þetta reyndast vera alveg risahalar – heysú kristí! Það var ekki hægt að standast þetta. Hann var að sjálfsögðu gripinn með líka! Lúðunni var pakkað í loffttæmdar umbúðir. Við þurftum aðeins að rútta til í töskunni og var lúðan látin liggja ofan á frosnum humrinum, allt vafið inn í plastpoka. Síðan var haldið rakleiðis út á flugvöll. Vorum reyndar aðeins seinni kantinum en...hei...það var þess virði að bíða eftir lúðunni. Og viti menn, þegar heim var komið var humarinn ennþá gaddfreðinn og lúðan ennþá köld og fersk. Namminamm. Það var veisla framundan!

Um kvöldið grillaði ég þverskorna lúðu og bárum hana fram með steiktu fennel og blómkálsmauki eiginlega alveg eftir þessari færslu hérna – og maturinn var dásamlegur. Þetta var sko mánudagsfiskur að mínum smekk!!!

Hélt svo í hérað daginn eftir sæll og glaður. Föstudagskvöldið eftir, þegar heim var komið úr héraði, þá var ekkert annað að gera enn að elda humarinn. Ég var eiginlega búinn að vera spenntur alla vikuna að komast heim og elda þennan mat. Rétturinn sem slíkur er ekkert sérstaklega frumlegur – en það þarf ekkert að vera frumlegur þegar maður er með hráefni af þessum gæðaflokki. Eina sem þarf að gera er að leyfa hráefninu að njóta sín...og njóta síðan humarsins.

Ég klippti upp humarhalana og hreinsaði görnina úr. Tók humarinn ekki alveg úr skelinni heldur leyfði honum að hanga föstum á sjálfum halaendanum. Síðan klemmdi ég skelina saman undir kjötinu og lagði síðan halan ofan á hálflokaða skelina. Þannig ber skelinn halann uppi. Þetta er gert við alla halana og þeim raðað fallega á álpappír eða álbakka. Útbjó hvítlauksolíu með góðri spænskri jómfrúarolíu og fráleitu magni af hvítlauksrifjum sem ég síðan dreifði rausnarlega yfir halana. Síðan skvetti ég smá hvítvíni yfir, salti, pipar og safa úr hálfri sítrónu og til að kóróna verkið skóf ég með „zester“ íslenskt smjör yfir – kannski 2 msk. Yfir helminginn af hölunum setti ég síðan smáttskorinn rauðan chilli pipar.

Borið fram með einföldu salati: nokkur spínatlauf, fallegir tómatar, rauð papríka,  mozzarellaostur og ristuð sólkjarnafræ, nýtt baguette (reyndar úr búðinni) og svo náttúrulega hvítvíni sem við höfðum kippt með okkur á leiðina í gegnum fríhöfnina. Við vorum með vín sem ég hef ekki drukkið lengi. Montes Alpha Chardonnay frá því 2007. Vín frá Montes hafa lengi verið í uppáhaldi hjá mér - Montes Alpha Cabernet Sauvignion var fyrsta vínið sem var í algeru uppáhaldi! Þetta er náttúrulega hvítvín og er einstaklega ljúffengt. Fallega gullið vín, lyktar af ávöxtum, þykkt og frískandi á tungu. Gladdi manns heimska hjarta!

Þá verður maður að reyna að svara þessari spurningu – er humar besta hráefnið á jarðarkringlunni eða er það þverskorinn lúðusteik. Á að vera að svara þessari spurningu?– ég held að ég verði hreinlega að elda þennan mat aftur og síðan ákveða mig! Og jafnvel aftur og aftur  - en þarf eitthvað að ákveða hvað er best.

Hvað finnst ykkur?

Bon appetit

Þrír gómsætir forréttir í aðalrétt: Reyktur þorskhnakki, grænskel og risarækjur – fiskiveisla á grillinu

Stundum finnst mér forréttir hreinlega bestir. Litlir skammtar af einhverju góðgæti og stundum er gott er að fá nokkra litla forrétti til að æsa upp bragðlaukana. Það sem mér finnst best við að fara út að borða er að þegar maður fær að njóta marga lítilla rétta. Sumir eru rétt nógu stórir til að botnfylla kaffibolla og aðrir rétt þekja eina matskeið. Þetta er kannski ekki besta leiðin til að borða sig saddan. En sennilega er þetta er besta leiðin til að njóta margra ólíka áhrifa og kynnast ólíku hráefni. Við ákváðum um daginn að í staðinn fyrir að gera aðalrétt væri að gera nokkra litla rétti. Þetta reyndist hin ljúfasta máltíð og ekki slæm leið til að verja fallegu sumarkvöldi.

Þrír gómsætir forréttir í aðalrétt: Reyktur þorskhnakki, grænskel og risarækjur – fiskiveisla á grillinu

Ég keypti íslenskan þorskhnakka af fiskibílnum nýverið, þykk og falleg stykki. Þeir lofa mér að fiskurinn sé frystur úti á sjó og ég er farinn að trúa þeim því þegar hann hefur þiðnað virkar hann ferskur og lyktar vel. En frosinn fiskur er aldrei jafngóður og ferskur – en svona málamiðlanir verður maður að lifa við þegar maður býr ekki á Íslandi og nokkra kílómetra frá næstu höfn.

Þorskhnakkinn var settur í pækil með bolla af grófu salti og 10 greinum af sítrónu timian í 15 mín. Á meðan er kynnt upp í grillinu. Setti eplaviðarspæni í álpappirsvasa og stakk á hann nokkur göt. Álpokinn var svo settur beint á kolin og það leið ekki langur tími þangað til að það fór að koma heitur reykur. Fiskurinn var svo reyktur í 20 mínútur þar til eldaður. Þá verður hann fallega hvítur að innan og tekur á sig mildan brúnan lit að utan. Borinn fram með einfaldri sósu, creme fraiche, smá sætt sinnep og raspaður hvítlaukur, salt og pipar. Borðað með fingrunum.

 

Síðan var ég með krækling – þessi var reyndar frá Nýja Sjálandi (hann fékk ég gefins frá bílnum þar sem ég var að versla þar í fimmtánda skipti – venjulega reyni ég að forðast hráefni sem er fengið svona langt að). Þetta er alltént stór og mikill kræklingur – stærri en bláskelinn okkar – með stórum kraftmiklum krækling. Skelin hefur á sér grænan blæ og gæti allt eins gengið undir nafninu grænskel. Hana bragðbætti ég með smátt skornum rauðlauk, smá hvítvinsediki, jómfrúarolíu, ferskum sítrónusafa, salti og pipar. Grilluð við háan hita í nokkrar mínútur. Borðuð nánast beint af grillinu.

 

Síðast var ég með risarækjur – gambas. Þær steikti ég á hellunni við hliðina á grillinu. Bræddi smjör á pönnunni, þegar smjörið var hætt að freyða þá var hvítlaukur steiktur þangað til gljáandi, kannski teskeið af rauðu chilli og þá var rækjunum skellt í, síðan limesafa, skvettu af hvítvíni, salt og pipar. Sett í skál, vökvanum hellt yfir og borðað hið snarasta með fingrunum.

 

Við höfðum með matnum bara einfalt salat og síðan baguette og auðvitað hvítvínsopa. Það er eiginlega ekki hægt að vera með svona fiskiveislu án þess að njóta smá hvítvíns með henni. Sérstaklega þegar það er heitt í veðri og sólin er á lofti. Við vorum með Fleur de Cap Chardonnay frá því 2008. Þetta er vín sem ég keypti í Kaupinhöfn þegar við vorum á leiðinni þar í gegn. Það var á ansi góðu verði og því var kippt með nokkrum flöskum. Við höfum drukkið þetta vín nokkrum sinnum áður og verið mjög ánægð. Það var borið fram beint úr kælinum og þannig vilja nú delicatessurnar í víninu hverfa - en það er ávaxtaríkt og heldur þurrt. Ljúfengt með matnum. 

Dásamleg grilluð dádýrslund úr Smálöndunum með jógúrtsósu, nýjum kartöflum og fersku salati

 

 

Jæja ... þá er maður kominn aftur heim til Svíþjóðar. Eins og kom fram í seinustu færslu þá vorum við á Íslandi í lok síðasta mánaðar og svo þegar heim var komið fórum við til Danmerkur þar sem við vorum í tæpar tvær vikur. Þar var ég að vinna smávegis aukavinnu á heilsugæslustöð og gat verið búinn að vinna rétt eftir hádegi. Þannig var þetta ekki bara vinna heldur jafnvel smávegis frí. Veðrið var ljómandi, sól í himni, við fórum í gönguferðir, elduðum góðan mat (marga jafnvel blogghæfa rétti) og ferðuðumst um svæðið. Virkilega indælt. Eigum kannski eftir að snúa þangað aftur einhvern tíma - hver veit?

Við komum heim á föstudaginn var og tókum því rólega í húsinu okkar í Púkagrandanum. Elduðum íslenskan steinbít með grænmetisspjótum og hrísgrjónum og sátum að spjalli fram eftir kvöldi á pallinum. Það er og var heitt - og á svona dögum er erfitt að sofa, þrátt fyrir viftur og létt klæði. Þetta eru góðir dagar og oft langar nætur. En það er varla hægt að kvarta. Það að kvarta yfir sól og hita á fallegu sumri er eins og að kvarta um að fætur manns séu of stórir fyrir demantsskóna sína - svoleiðis gerir maður bara ekki. 

Eins og kom fram á blogginu mínu, sjá hérna, var þann 22. maí var haldin mikil veisla í götunni okkar og allir tóku þátt. Þar kynntumst við mörgu góðu fólki og meðal annars þeim ágætu hjónum, Gustav og Ulriku Brogren sem búa í húsi númer 20. Þau eiga fallegt sumarhús sem liggur rétt fyrir utan Bellö sem er í Smálöndunum. Það var frábært að heimsækja þau - það er alltaf gaman að eignast nýja vini! Húsið er klassískt sænskt sumarhús málað með falu-rauðum lit með hvítum gluggum og liggur í hlíð sem lútir niður að vatninu. Karlpeningurinn gerði heiðarlega tilraun til að veiða villisvín, sáum dádýr, grísamömmu með unga og vorum bitnir nærri til ólífis af mýinu á svæðinu - ég áætla að ég hafi verið bitin 100-120 sinnum - og einna mest í hælana - OMG - hvað það er sárt!

Áður en við fórum á veiðar buðu hjónin upp á þennan frábæra mat. Ég gerði ekkert annað en að standa vörð um grillið - heiðurinn af matseldinni á hún Ulrika og hvílíkur snilldarkokkur, já ... hún gaf mér leyfi til að setja þetta á bloggið mitt. Gustav hafði veitt dýrið seint um haustið í fyrra og maturinn var stórkostlegur.

Dásamleg grillum dádýrslund úr Smálöndunum með jógúrtsósu, nýjum kartöflum, fersku salati

Þetta var ekki hefðbundinn sænsk matseld, heldur með austurlensku ívafi með áhrifum frá Miðjarðarhafinu. Sannkölluð samsuðumáltið - fusion, sem mér finnst oft vera alveg meiriháttar. Að fanga það sem manni finnst best úr einni matarmenningu og reyna að para það saman við eitthvað annað úr annarri átt. Auðvitað getur slíkt mislukkast - en ekki þetta skiptið - nei ... alls ekki!

Dádýrslundin var marineruð í 50 ml olíu, 2-3 msk af góðu hunangi, 50 ml af japanskri soyasósu, 3 hvítlauksrifjum, salti og pipar og nokkrum greinum af timian. Þetta fékk að standa í ísskáp góðan part úr degi. 

Með matnum var gerð jógúrtsósa - raita - sem er jú ættuð frá Indlandi - en líkar jógúrtsósur finnast einnig við Miðjarðarhafið. Fyrst var agúrka rifin niður og síðan sett í kaffipoka og látin standa þannig að vökvin lak af henni. Þá var jógúrt sett í skál, smávegis af hvítlauk, salt, pipar, smá sykur og svo auðvitað agúrkan. Blandað vel saman.

Með matnum var borið fram salat. Grænlauf, margar gerðir af smáum tómötum, gulir, rauðir og grænir, einnig soðnar og kældar strengjabaunir og spergilkál með einfaldri vinagrettu.

Með matnum fengu dömurnar sér kalt rósavín úr búkollu en við herrarnir þurftum að staldra við þurrbrjósta um stund þar sem við hugðumst leggja stund á skotveiðar. Það er jú það eina sem mér finnst stangveiði hafa umfram skotveiði - öldósin í annarari og veiðarfærið í hinni - það má alls ekki þegar skotvopn eru um hönd.  

Bon appetit! 

Besta opna samlokan: Steikarsamloka með dijon sinnepi, karmelliseruðum lauk, sveppum og steiktu eggi

Eins og kom fram í seinustu færslu þá var ég grasekkill í vikutíma vegna þess að fjölskyldan mín fór viku á undan mér til Íslands. Ég lifði nokkuð góðu lífi á meðan, var oft boðið í mat og hafði það barasta alveg ágætt - þrátt fyrir söknuð og tómlegt hús. Ég hafði reyndar ekki búist við því að fá svona mörg heimboð þannig að ég hafði tekið út entrecote bita sem ég átti í frysti til að gæða mér á. Það gekk bara ekkert að borða bitann vegna heimboða - ekki að ég sé að klaga. Á sunnudagsmorguninn var því brugðið á það ráð að gera steikarsamloku. Þessi matur er því afleiðing þess að vera boðin of oft í mat. Kjötbitinn var ansi stór þannig að ég bauð líka Þóri, Signýju Völu og systur hennar Unni, til að borða með mér.

Annars var ég á Íslandi seinustu helgi - svona extra löng helgi. Þetta var alveg einstaklega vel heppnuð heimsókn -frábær ferð - veðrið var dásamlegt. Lennti á miðvikudaginn í morgunsárið og fór í morgunverð hjá mömmu og pabba. Fórum svo í gönguferð niður laugarveginn, fengum okkur pylsu (að sjálfsögðu Bæjarins bestu). Fórum í mat hjá Sverri og Bryndísi í nýja húsinu þeirra í Hrefnugötunni, á fimmtudaginn fórum við í sund á Álftarnesi og síðan um kvöldið í mat hjá Viggu og Bassa. Helgin fór svo í að undirbúa afmæli foreldra minna í Kjósinni - þetta var stórafmæli eins og þau gerast best - tvöfalt sextugs afmæli. Allur föstudagurinn fór í að undirbúa forréttina með foreldrum mínum og frænkum. Á laugardaginn vorum við bræðurnir að hjálpa Ragnari Blöndal kokki að elda aðalréttinn - ég tók mjaðmabeinuð úr 16 lambalærum. Um kvöldið var síðan meiriháttar veisla á bænum Hjalla í Kjósinni. Mér fannst veislan heppnast alveg stórkostlega. Mamma og Pabbi takk fyrir mig!

Besta opna samlokan: Steikarsamloka með dijon sinnepi, karmelliseruðum lauk, sveppum og steiktu eggi

Þessa opnu samloku er best að gera þegar maður hefur setið aðeins frameftir kvöldið áður með góðum vinum!

Fyrst er að er að byrja á lauknum vegna þess það að karmellisera hann tekur lengstan tíma. Skera hvítan eða rauðlauk niður í fínar sneiðar og steikja í olíu við lágan hita í um 15-20 mínútur. Hann má brúnast örlíitð, hann á að verða mjúkur og girnilegur. Salta aðeins og pipra. Svo er ekkert verra að hella matskeið af hlynsírópi og blanda saman.

Síðan er að steikja sveppina í smávegis hvítlauksolíu. Þá er næst að steikja kjötið - fyrst þó að skera það í þunnar sneiðar, salta og pipra og síðan steikja örstutt á hvorri hlið. Tekið af pönnunni. Síðan er brauðið steikt á sömu pönnu. Á annarri pönnu er svo eggið steikt. Núna er ekkert annað að gera en að bera á borð.

Fyrst er að smyrja brauðsneiðina með dijonsinnepi eða grófu sætu sinnepi. Síðan að setja smávegis af karmelliseruðum lauk á brauðið, síðan raða kjötsneiðunum. Þá er setja nokkrar sveppasneiðar, svo eggið. Saltað og piprað og síðan sáldra smávegis af smátt skorinni steinselju úr garðinum.

Bon appetit.

ps. biðst afsökunar á myndunum - þær voru teknar með iphone - og myndavélin er ekki upp á marga fiska.

Sjá hér á miðjunni - stærri myndir og ýmislegt annað áhugavert

Grasekkill bloggar: Spaghetti con burro e salvia e un bicchiere di vino bianco

Eins og stendur er ég grasekkill. Snædís og börnin mín fóru til Íslands núna á miðvikudaginn heilli viku á undan mér! Ég er með hefðbundna afsökun - ég þurfti að vinna. Mér bauðst í vor að vinna aftur í Helsingborg í íhlaupum sem nokkurskonar uppdubbaður sérfræðingur. Það var erfitt að hafna tilboðinu og í staðinn fékk ég ekki sumarfríið sem ég hafði hugsað mér að taka - en það er nú gaman í vinnunni. Nóg er  af krefjandi verkefnum!

Sjálfur kem ég á til Íslands núna í næstu viku og ég er farin að hlakka mikið til. Ég var á Íslandi seinast í október í fyrra og gafst þá tækifæri til að hitta vini og ættingja og  til að bregða mér á rjúpnaveiðar. Núna er aðeins annað upp á teningnum. Yndislegu foreldrar mínir, Lilja og Ingvar, ætla að halda upp á sextugs afmælið sitt upp í Kjós. Mamma varð sextug í janúar og pabbi verður  sextugur í nóvember. Ég er alveg viss um að þetta verður glæsileg veisla. Ég fæ að aðstoða kokkinn og svo var ég fengin til að sjá um veislustjórn. Vonum það besta.

Ég held annars að ég hafi aldrei verið svona lengi einn heima síðan að ég gifti mig. Ég hef nokkrum sinnum farið einn í hérað - en það er einhvern vegin öðruvísi. Það er tómlegt að vera einn í húsinu. Ég ætla samt að reyna að vera duglegur. Elda góðan mat - fyrir einn. Það er í raun að mörgu að hyggja - garðurinn er fullur af verkefnum: slá grasið, reyta arfa, vökva, taka til í bílskúrnum og svo þrífa húsið. Ég verð ekki iðjulaus.

Spaghetti con burro e salvia e un bicchiere di vino bianco

Þessi réttur er eins einfaldur og hugsast getur. Hann er fullkominn fyrir þann sem er að elda fyrir einn!

Fyrst er að rölta út í garð (eða búð) með skæri og klippa nokkur salvíulauf af búntinu sem vex í einu af kerjunum mínum. Síðan er bara að skella sér inn í eldhús og setja yfir vatn í stórum potti. Salta vel. Sjóða handfylli af pasta þar til al dente - Það er sérstaklega mikilvægt að pastað sé eldað al dente (aðeins undir tönn), það þarf að klára sína eldun í pönnunni og hafa getu til að sjúga upp smjörið/olíuna - þannig að það má alls ekki vera alveg mettað vatni.

Fimmtíu grömm af smjöri og skvetta af jómfrúarolíu er hitað á pönnu þangað til að smjörið freyðir og tekur örlítið að brúnast - þó ekki brenna. Þá er salvíunni hennt útí og henni leyft að "djúp" steikjast í smjörinu í nokkrar sekúndur. Þá er að bæta pastanu á pönnuna og blanda vel saman þannig að pastað hjúpist vel olíunni. Saltað vel og piprað. Fært yfir á disk og nóg af parmaosti rifin yfir heitt pastað. Njóta strax.

Þar sem ég var einn heima þá var ekkert annað að gera enn að fá sér hvítvínstár með. Eins og oft áður þá átti ég ágæta búkollu í ísskápnum - Drostdy Hof Chardonnay Voigner sem mér finnst vera alveg ansi vel lukkuð búkolla. Þetta er ekki flókið vín - langt í frá - en þetta er skarpt, þurrt, ávaxtaríkt og jafnvel aðeins smjörkennt - alveg eins og Chardonnay eiga að vera. Frábært til að fá sér tár þegar maður er hálfeinmanna einn heima!

Bon appetit! Það er einnig hægt að skoða færsluna á miðjunni - stærri myndir og svoleiðis og svo fullt af öðru spennandi dótaríi.

Marineraðar BBQ svínakótilettur með maísstöngli og fersku salati

Það hefur skipt á með skini og skúrum núna seinustu vikurnar. Svíar eru orðnir ansi langeygir eftir sumrinu. Ég segi þeim í gríni að þeir séu núna að upplifa íslenskt sumar – rigning og rok. Svo kíkir maður á íslensku veðurspárnar og verður fullur öfundar. Við höfum alltént reynt að nýta og njóta sumardagana þegar þeir koma. Núna á þriðjudaginn kom einn slíkur, glampandi sól eftir hádegi og heitt og rakt. Þá þýðir ekkert annað en að grilla.

Ég er farin að fara meira og meira að grilla á kolum. Það er auðvitað aðeins meira vesen en þegar maður er búinn að prófa fram og tilbaka gas og kolagrill þá er vinningshafin augljós - kolin! Og það er ekki bara stemmingin við að kveikja upp í kolagrillinu - reykurinn skilar sér líka í bragðinu af matnum. Og svo má svo sannarlega leika sér með reykinn - henda sagi eða bara þurrum spýtum og þannig fá ennþá meira bragð af reyknum.

Marineraðar BBQ style  svínakótilettur með maísstöngli og fersku salati.

Þessi uppskrift er í grunninn ekkert svo frábrugðin svínarifjunum sem ég hef áður bloggað um – nema hvað kryddblandan sem ég notaði til þess að krydda grísinn var aðeins frábrugðnari. Ég útbjó þessa marineringu; tæplega 3/4 bolli púðursykur, hálfur bolli sæt-paprikuduft, 4 msk svartur pipar, 4-5 msk gróft salt, 2 msk af reyktu sjávarsalti, 2-3 tsk hvítlauksduft, 2-3 tsk laukduft, 2-3 ceyenne pipar, fennel fræjum, smá kúmen, þurrkað rósmarín, chilli - everything but the kitchen sink! . Þessu var svo nuddað í kjötið og látið standa í rúman klukkutíma.

Maður þarf ekkert að vera hræddur við að það sé nóg af fitu á kjötinu - bróðurpartinn af henni sker maður hvorteðer burtu að eldun lokinni. Fitan tryggir að kjötið verði safaríkt og bragðríkt - það er enginn vitleysa - sú fullyrðing að góða bragðið sé í fitunni. Fitan eykur þó á líkunum á því að það kvikni í grillinu - gæta vel að hitastjórn. Vatnsbrúsi til að sprauta á eldinn kemur þar að góðum notum.

Grillaði kóteletturnar sirka 8-10 mínútur á hvorri hlið – snéri þeim reglulega. Þegar helmingur var liðin af eldunartímanum smurði ég á BBQ sósu – Sweet baby Ray’s BBQ sauce – where sauce is the boss. Ég hef gert mína eigin, en á virkum dögum þá verður maður að vinna aðeins tíma. Og svo skemmir það ekki að sósan er fjári góð.

Vafði maísnum inn í álpappír og grillaði í góðar 40 mínútur aftast á grillinu. Með matnum vorum við einnig með gott salat, fersk græn lauf, avacadó, tómatar og steinselja.

Við fengum okkar rauðvínsglas með matnum – það verður nú stundum að lyfta sér upp, eða hvað? Við áttum til flösku af El Coto Rioja frá árinu 2008. Þetta er prýðisgott Rioja vín, ögn kryddað, fremur léttur ávöxtur og ágætt eftirbragð. Þetta er ágætt vín til að vera með svona grillmat – sem er heldur bragðmikill. Vínið yfirgnæfir ekki né hverfur með svínakjötinu.

Þetta reyndist alveg ljúffengur matur. Bon appetit! Hægt er að sjá færsluna á miðjunni með stærri myndum hérna....

Gómsæt ofnbökuð þykkvalúra (lemon sole) með nýjum kartöflum, salati og hvítvínstári

 

Erum með frábæra gesti frá Íslandi um þessar mundir. Vigdís og Bassi vinir okkar og yndisleg dóttir þeirra Úlfhildur Ragna komu í heimsókn á föstudaginn var og verða hjá okkur í viku. Við erum mikið búin að hlakka til þessarar heimsóknar. Vigdís á alltaf sérstakan sess í hjörtum okkar hjóna því án hennar hefðum við aldrei kynnst. Við Vigdís urðum vinir í menntaskóla og hún kynnti mig síðar fyrir æskuvinkonu sinni, elskunni minni, Snædísi. Kann ég henni bestu þakkir fyrir - enn þann dag í dag!

Við elduðum góðan mat á föstudaginn í glampandi sólskini - grilluðum nautasteik og gerðum bernaise sósu með fáfnisgrasi úr garðinum - gerðu úr íslensku smjöri og skánskum eggjum. Á laugardaginn skelltum við okkur í ferð um Skán, fengum lánaðan bíl hjá nágrönnum okkar og keyrðum til Simrishamn, þaðan í gegnum Brantevik og stoppuðum síðan á Kylsstrand rétt austan við Skillinge á suðaustur hluta Skánar. Þar vorum við næstum ein á ferðinni - einstaka hræða gekk framhjá. Sólin skein og ljúfur gustur blés yfir okkur frá Eystrasaltinu. Konurnar okkar sváfu í sandinum á meðan við strákarnir lékum við börnin í sandinum. Dásamlegt alveg! Um kvöldið grilluðum við flatbökur og drukkum rauðvín úti á palli. Á sunnudaginn drösluðum við okkur framúr og keyrðum á markað í Veberöd. Þar var mikið af drasli, en inn á milli má finna ýmsar gersemar. Við hjónin keyptum gamaldags upptrekta klukku til að hengja á vegginn inn í stofunni og síðan fann ég skál - sennilega vaskafat - til að hafa undir ávöxti í eldhúsinu frá Rörstrand - kannski 30 ára gamla. Um kvöldið grilluðum við Bjäre-kjúkling með bjórdós í rassinum með rjómasósu og baguette.

Í gær var svo mánudagur og þarf að byrja að greiða fyrir syndir helgarinnar. Og þá finnst mér sæmandi að hafa fisk. Ekki satt? Eins og ég nefndi áður þá var búið að vera svo góð helgi að við urðum að hafa fisk. Ekki að það að elda fisk sé einhver kvöð - hvað þá einhver refsing fyrir syndir helgarinnar. En það er samt alltaf einhver spartanskur fílingur að elda fisk. Eitthvað úr fortíðinni. Kannski var það ýsan sem hér forðum sem risti þessar tilfinningar í mig. En hvað um það. Fiskur er góður og hreinsandi og þannig hlýtur hann að reiknast á móti öllu öðru. Hann smakkast líka oft betur með hvítvínstári og þannig friðar maður sálina enn frekar.

Gómsæt ofnbökuð þykkvalúra (lemon sole) með nýjum kartöflum, salati og hvítvínstári

 

Þykkvalúra heitir á ensku lemon sole og er algengur fiskur í Norður Evrópu. Ég hef fundið margar uppskriftir í bókum Rick Stein með ýmsum tegundum skyldum þessum flatfiski. Ég hafði keypt mikið af fiski nýverið frá fyrirtækinu Ishavsexpressen - þeir selja mikið af fiski frá Íslandsmiðum og reyndar víðar. Ég keypti þorkshnakkastykki frá Íslandi, skötusel og síðan þessa lúru frá Noregi.

Fyrst skar ég 6-8 vorlauka, 2 skarlottulauka, 2 heilagan hvítlauk og setti í ofnskúffu. Síðan lagði ég fiskinn yfir. Síðan setti ég meiri lauk, ferskt oregano, ferska steinselju, niðurskorna kirsuberjatómata, svartar olífur sem við keyptum í delicatessu í Simrishamn, skvetti síðan olíu yfir, hvítvíni, sítrónusafa, saltað og piprað. Bakað í blússheitum ofni í 12-15 mínútur.

Gerðum kalda hvítasósu með úr sýrðum rjóma, safa úr hálfri sítrónu, 1-2 hvítlauksrif, smá graslauk, 1 tsk síróp og salt og pipar.

Við vorum einnig með ný uppteknar kartöflur frá Brandby. Moldin hreinsuð af. Soðin. Í skál . Olíu sáldrað yfir salt og pipar og svo nóg af fersku dilli. Við vorum einnig með salat með lambakáli, papríkum, tómötum og haloumiosti -sem er í miklu uppáhaldi.

 

Og Semifreddo í desert. Þetta gerði Vigga eftir einhverri góðri uppskrift. Fyrst eru 300 gr af heslihnetum bakaðar í ofni í 5 mínútur til að ná af þeim hýðinu. Síðan er 200 gr af sykri ásamt 4 msk vatni hitað á pönnu þar til maður er kominn með ljósbrúna karamellu. Þá er hnetunum bætt saman við. Hrært - hellt á smurt fat og látið kólna. Þegar kaldar er helmingurinn hakkaður í matvinnsluvél.

Ein vanillustöng er hreinsuð fræum sínum og hrært saman við 50 gr af sykri og fjórar eggjarauður. Hvíturnar eru þeyttar þar til þær fá á sig hvíta toppa. Síðan er hálfum lítra af rjóma þeyttur. Þá er rjómanum, eggjarauðunum með vanillunni og þeyttar hvíturnar hrært varlega saman - passa sig að slá ekki loftið úr hvítinum og þvínæst er hnetunum blandað saman við - bæði mylsnunni og grófu hnetunum. Sett í form og sett í kæli. Borðað með hindberjum tveimur klukkustundum síðar.

 

Með matnum drukkum við hvítvín - bara úr búkollu. Það þarf ekki að vera neinn lúxus á mánudagskvöldum. Ég hafði sótt nokkrar kusur í Danmörku um daginn. Við drukkum Drostdy-Hof Chardonnay Voigner úr búkollu. Þetta er vín frá Suður Afríku. Þetta er ljómandi gott vín á búkollu - mildur gulur litur, ávaxtaríkt og fremur þurrt. Ísskalt og frískandi. Virkilega góður kvöldverður með góðum vinum.

Til að sjá færsluna á miðjunni með stærri myndum...sjá hér. 

Heilgrillað lamb í frábærri götuveislu í Pukagrandanum - Gatufest i Pukgränden

Í þessari færslu ætla ég að gera tilraun til þess að blogga á tveimur tungumálum. Ég tala orðið alveg ágætis sænsku svosum en það má margt bæta þegar ég skrifa - mjög margt. En með hjálp google þýðingarvélarinnar (www.translate.google.com) og vonandi yfirlestra nágranna minna (nýrra vina) ætla ég að reyna að gera grein fyrirþessari frábæru veislu sem við héldum í götunni núna á laugardaginn. Við hjónin vorum fengin ásamt öðrum til að vera með í skipulagsnefndinni sem við gerðum með glöðu geði. Ég hef fengið margar fyrirspurnir um að blogga á sænsku frá vinnufélögum og núna fannst mér tilvalið að prófa út af tilefninu.

I det här inläggetkommer jag att försöka blogga på två språk. Mitt eget - och på svenska. Ärligt talad så pratar jag rätt så hyfsad svenska men min skrivande skvenska er heltkass. Men - med hjälp av Googleoversättningverktyget (www.translate.google.com) och förhoppningsvisoverläsning av mina grannar (och nya vänner) hoppas jag att jag kan beskriva denna underbara kalas vi höll på vår gata nu i lördags.  Min hustru och jag ombads att delta i planeringskommittén som vi gjörde med glädje. Jag har fått några frågor om att börja att blogga på svenska från mina kollegor och jag tyckte att nu var de dags att prova -framföralt pga detta fina tilfälle.

<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->

Það voru nágrannar okkar hérna ofar í götunni sem voru forsprakkarnir að veislunni; Ulrika í númer 18 og svo Signe í 20. Þau fengu til liðs við sig, Olof úr ellefunni. Hrund í fimmunnivar fengin í teymið og allt fór á flug! Olof var úthlutað að fara á stúfana og kanna hvað það kostaði að kaupa inn atvinnugrillara til að sjá um matinn - það reyndist alveg fokdýrt! Snemma í vor spjallaði hann við Áskel í húsi númer 40 sem stakk upp á því að spara aurin og fá mig til að grilla ístaðinn. Ég lét hljóma eins og ég vissi hvað ég ætti að gera - natural born besserwisser!  Eina sem ég vissi fyrir víst var að þetta yrði meiriháttar gaman.

Det var våra grannar som initierade denna fina gatufest; Ulrika i nummer 18 och Signe i 20. De rekruterade Olof från elvan och Hrund i femman. Olof fick uppgiften att  kolla vaddet kostade att hyra en professionell grillare samt grejer - de visade sig attvara jåttedyrt. En söndagsmorgon tidigt i vår, pratade han med medÁskel i nummer 40 som tyckte att det skulle gå att spara pengar och foreslogatt få mig att att ta hand om grillet i stället. Jag lät som om jagvisste vad detts skulle innebära  - Natural Born besserwisser! Det enda jag visste for visso var att detta skullevara riktigt kul. H

Snædís stjórnaði barnanefndinni og fékk nokkra krakka í götunni m.a. Valdísi, Gustaf í númer 20 og Kristinn í númer 5 til að hjálpa til. Hérna voru skipulagðir leikir, fótboltamót  og kýló, farið í fjársjóðsleik og svo var leigður hoppukastali. Þeir sem vildu voru einnig fallega andlitsskreytt. Dagurinn heppnaðist stórvel - börnin voru ánægð og foreldrarnir líka.

 

Snædís hjälpte till ibarnfestkommittén som innehöll några barn på gatan; vår dotter Valdís, Gustav från 20 och Kristinn i nummer 5. Detanordnades masser av olika spel, fotbolltävling, brännboll, skattejakt och vi åven  hyrde en hoppborg.Dagen var en rejäl succé - barnen varglada och de var föräldrarna också.

Við í skemmtinefndinniskiptum með okkur verkum. Signe sá um fjármál, Ulrika og Hrund sáu um skipulagningu og flest öll innkaup fyrir matinn, Olof reddaði stóru tjaldi sem og stólum og borðum og ég pantaði inn kjötið og hafði yfirumsjón með að reisa grillið. Þetta var sannkölluð samfélagsstemning og komu flestir að því að hjálpa til með einum eða öðrum hætti. Ég, Jón, Jónas og Áskell reistum grillið. Áskell, Valur í 44 og Patrick í númer 6 sáu um að taka það niður. Margir komu að því að reisa og fella tjaldið. Get ekki nefnt alla þar sem öll mín athygli fór öll í að setja upp þetta títtnefnda grill og hlúa að kjötinu.

Vi i festkommitténdelade på uppgifter. Signe var ansvarig för ekonomi,Ulrika tillsammans med Hrund tog ansvar att handla nästan all mat ochsamordna, Olof beställde ett stort tält och hämtade. Jag beställde kött ochdrycker och tog hand om att bygga grill. Allasamarbetade bra och flesta kom för att hjälpa till på ett eller annat sätt. Jag,Jón, Jónas och Áskell byggde grillet. Áskell, Valur ochPatrick tog ner de. Många deltog att slå upp tältet. De var ju såkert fleresom kom och hjälpte till - tyvärr kan jag inte nämna alla, eftersom allmin uppmärksamhet riktades mot grill, grilla kött och laga mat.

 

Víkjum þá að matseldinni- hún er nú það sem þetta blogg mitt gengur út á.

Men nu till matlagningen - det är vad den här bloggen handlar om!

Heilgrillað lambalæri í frábærri götuveislu íPukagrandanum -

Helgrillad lamm för en härlig gatufest på Pukagränden

Ég hafði samband við slátrarann fyrir nokkrum vikum og lagði inn pöntun að lambinu. Við erum eiginlega farnir að þekkjast þannig að hann ætlaði að gá að því hvort að hann gæti skaffað eitthvað af græjum til að grilla lambið - snúningsteinn og opin tunna og svoleiðis. Því miður kom á daginn að áhöldin hans voru ónýt og því voru góð ráð dýr. Ég fór á stúfana á netinu og fann youtube myndband þar sem sýnd var sú aðferð sem við notuðum. Og nú kom að góðum notum að búa á byggingarsvæði. Við fengum lánað járnabindinganet og steina og reistum grillið sem sjá má á myndunum. Það tók ekki nema tvær klukkustundir að reisa grillið. Þegar nokkrir dugnaðarforkar koma saman er allt hægt.

Jagkontaktade slaktaren - Holmgrens - för några veckor sedan och lade innbeställning for lammet. Jag och slaktaren är nästan kompisar (jag handlar rättmycket och ofta hos Holmgrens - en riktigt bra affär) och hann lovade att kollaom han hadde utrusning for att helgrilla ett lamm. Tyvärr var de så att hans grejer var helt förstörda och då behövde vi akutlösningar. Jag kollade nätet direkt och hittadeett youtube video som visade metoden som vi till sluts använde.Och nu var detpraktiskt att bo på ett  byggplats! Vi ficklåna armeringsnät och stenar och byggde ett grill. Dettog bara två timmar att bygga den. När så många duktigagrabbar jobbar ihop är allt möjligt.

 

Lambið fékk ég svoafhent á föstudaginn. Samtals tuttugu og sjö kíló. Einn skrokkur og 3 læri. Keypti líka fjögur kíló af nautahakki til að búa til hamborgara handakrökkunum. Ég átti bala fyrir lærin en ekkert fyrir lambið. Fékk þennan fína bala lánaðan hjá Gustav í húsi númer 20 en hann er veiðimaður og hafði bala á reiðum höndum.

Lammet hämtade jag i fredags - tjugosju kilo i det hela. Ett helt lamm och tre lammstekar. Jag köpte också fyra kilo av nöttköttför att göra hamburgare för barnen. Jaghade en låda för lammstekarna men ingenting för lammet. Fick då låna en jåttestoroch fin låda lånade av Gustav från nr. 20 som är jagare och hade därför sonagrejer lättillgängliga.

Ég gerði kryddlög fyrirlambakjötið. Tæpir tveir lítrar af jómfrúarolíu, átta heilir hvítlaukar,handfylli af bergmyntu og lofnargjörð (lavender), 2-3 handfylli af ferskristeinselju, ein krukka af timian, fullt af Maldon salti og fullt af nýmöluðumpipar. Blandaði vel saman og svo nuddaði með krafti inn í kjötið. Lambakjötiðvar svo sett ofan í bala, rauðvíni úr belju var svo hellt yfir, kannski líteryfir sjálft lambið og kannski 300 ml yfir lærin þrjú. Sett útí bílskúr og látiðstanda þar fram á næsta dag.

Jag gjorde kryddolja förlammet. Knappt två liter extra jungfruolja,åtta hela vitlökar, handfylla av mynta och lavendel, 2-3 handfylla av färskpersilja, en burk torkat timjan, massor av Maldon salt och massor av nymalatpeppar.  Blandas ihop och masseras med kraft in i köttet. Köttet var sedanlagt i lådan, röttvin hälldes över, kanske en liter på lammet och kanske 300 mlpå lammstekarna. Ställt ut i forrådet overnatt.

 

Um hádegisbil var grillið klárt og lambið var vírað niður á járnabindingarnar og um klukkan eitt var því komið á grillið. Því var svo snúið á 30 mínútna fresti (eða á milli bjóra). Lambið var penslað með olíunni í hvert sinn sem því var snúið. Um miðjan dag var svo stórum kartöflum í álpappír (af hverju ættu bakaðar kartöflur að heita bakaðar kartöflur áður en þær eru bakaðar - absurd) sett við hliðina á kolunum.

Efter lunchtiden vargrillen klar och lammet virat fast på armeringsnätet och placerades på grillen. Lammet vände vi på varje trettio minuter (eller mellan öl). Lammet var penslad med kryddolja varje gång den vändes om. Omkring tre-tiden var stora bakpotasisar (varför kallas bakpotatis, bakpotatis innan dom bakas? - absurd) placerad bredvid kolen.

Ég gerði forrétt - réttara sagt fékk ég tvo nágranna til að gera mestu handavinnuna. Hörpuskel var vafin með beikoni og stungin með tannstönglum. Bræddi smjör á stórri pönnu, steikti hvítlauk og velti síðan hörpuskelinni upp úr heitu smjörinu. Síðan var hörpuskelin grilluð þar til beikonið var steikt. Sett á disk. 200 ml af hvítvíni, safa úr 2-3 sítrónum, salti og pipar er bætt á pönnuna og soðið upp eldsnöggt og síðan hellt yfir hörpuskelina. Skreytt með steinselju og dreift á meðal gesta.

Jag gjorde förrätt ... rättare sagt fick två av mina grannar göra mest av arbetet. Pilgrimsmusslor sveptes med bacon. Smör var smält i en storstekpanna, sen stekte jag vitlök och sist pilgrimsmusslorna. Pilgrimsmusslorna grillades tills baconed var fårdigt stekt. Placerad på tallrik. 200 ml vittvin, saft av 2-3 citroner, salt och peppar satt på pannan och kokad ihopsnabbt, sedan hälld över musslorna. Dekorerades med persiljaoch creme de balsamico och fördelades ut mellan gästerna.

Jæja - Snúum okkur aftur að lambinu. Það var að sjálfsögðu penslað reglulega.

Men tillbaka till lammetsom var självklart penslat regelbundet med olja.

<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->

Með matnum bjó ég tilhefðbundna soðsósu. Steikti lambabeinin sem ég fékk hjá slátraranum, í ofni. Síðan voru beinin sett í pott með vatni, salti, pipar og lárviðarlaufum og soðið. Í öðrum potti steikti ég grænmeti; lauk, gulrætur, hvítlauk og sellerí í olíu, saltað og piprað. Þetta var steikt í kannski 20 mínútur, eða þar til alltvar orðið mjúkt og þá var því bætt saman við soðið. Þetta var látið krauma næstum allan daginn. Vatni var reglulega bætt saman við. Síðan var soðið síað í annan pott og soðið niður um þriðjung. Smjörbolla var útbúin í öðrum potti og sósan þykkt með henni. Saltað og piprað eftir smekk. Um hálfum lítra af rjóma var bætt saman við og soðið í 15 mínútur. Sósan var kraftmikil og góð. Með matnum var einnig borið fram salat; grænlauf, papríka, radísur, tómatar auk bakaðra kartaflna. Latifa í húsi númer 30 bakaði frábæra brauðhleifa!

Jag gjorde sås til maten. Först rostade jag lammben, som jag fick av slaktaren, tills de blev bruna. Benen lade jag i en kastrull med vatten, salt, pepparoch lagerblad och kokade i ett par timmar. I enannan gryta stekte jag grönsaker; lök, morötter, selleri och vitlök i olja. Saltat och pepprat. Stekt kanske i tjugo minuter ellertills grönsakerna var mjuka, då blandade jag det med köttet. Kokad nästan hela dagen - vatten var tillagt regelbundet i fonden. Fonden var sedan filtrerat och lagt i en annan gryta. Kokt ned åtminstone  en tredjedel. I den tredje grytan gjörde jag roux (smöroch vetemjöl i jämne kvantititeter) och fonden piskat tillsamans med rouxen. Pepprat och saltat. Sirka halv liter av grädde var lagt till och låtit koka i 15 minuter. Såsen var kraftful och smakades bra. Med maten var också bjudit på sallad gjort av gröna blad, paprika, radiser och tomater samtbakpotatisar. Latifa från hus nummer 30 bakade fantastisk bra bröd for alla!

 

Þetta var í fyrsta sinnsem ég elda og borða sænskt lambakjöt. Það kemur bara á daginn að það er alveg fjári gott. Með þessu er ég ekki að segja að það sé betra en íslenska lambið. En það er sannarlega ekki verra.

Detta var första gångjag lagar och äter svenskt lammkött. De visade sig vära jättegott. De betyderinte att de er bättre en islänskt lammkött - absolut inte. Men de er absolutinte sämre heller!

Við átum, drukkum vín, hlógum, dönsuðum fram á nótt og eignuðumst helling af nýjum vinum. Þetta var frábær dagur. Takk fyrir mig og okkur öll.

Vi åt, drack vin, skrattade, dansade in i natten och skaffade många nya vänner. En helt fantastisk dag. Tack for mig och oss alla!

Hejdå och bon appetit. 

Ef þið viljið kíkja á miðjuna og sjá myndir og svoleiðis í meiri gæðum kíkið á þennan hlekk. 

 

Ljúffengar marókóskar lambakjötbollur í tómatsósu með eggjum, kúskús og grilluðu flatbrauði

 

Ég hef upp á síðkastið verið að lesa meira af uppskriftum og matreiðslubókum sem einblína á matargerð fyrir botni Miðjarðarhafsins. Þaðan kemur, að mínu mati, einn besti matur heimsins - að öðrum heimshlutum algerlega ólöstuðum! Ég rakst á þessa uppskrift á Youtube og hef verið að hugsa um að gera þennan rétt síðan. Þá var það Rick Stein sem var að spreyta sig á þessari klassíku marókósku uppskrift. Fyrir þá sem lesa bloggið mitt þá hef ég oft nefnt þennan fyrirmyndar sjónvarpskokk á nafn. Hann er þó lítið þekktur utan Bretlands, en hann hefur gert marga afbragðs sjónvarpsþætti síðan um miðjan síðasta áratug aldarinnar sem leið. Hann hefur lengst af verið þekktur fyrir ást sína á sjávarfangi, ekki fráleitt heldur, þar sem að hann rekur fjóra veitingastaði í sjávarþorpinu Padstow í Cornwall-héraði í Suður Englandi. Alltént hefur þessi maður verið í miklu uppáhaldi hjá mér í mörg ár. Augljóst af hverju! Í myndbandinu má sjá hans útfærslu.

Fyrir þá sem nenna að lesa áfram eftir að hafa séð Rick gera réttinn finnst mér rétt að benda á að ég breytti aðeins út af hvað kryddin varðar. Mér fannst einhvern veginn nauðsynlegt að bæta aðeins í þar, og sé ekkert eftir því þar sem að niðurstaðan var sérstaklega góð. Og líka falleg fyrir augað. Ég gerði einfalt flatbrauð með matnum - uppskrift sem ég hef notað margoft áður og birt hérna á vefnum. Til að það fengi meira marókóska stemmingu hnoðaði ég kjúklingabaunum saman við deigið og bragðbætti með kúmeni. Sjá meira hérna...