Ljúfa lífið í Lækjarkoti; humarsúpa með hvítlauksbrauði og grillaðir humarhalar með hvítlaukssmjöri og hvítvíni

Þetta hafa verið góðir dagar hérna á Fróni. Við höfum verið upptekin síðustu daga - ekkert ósvipað og kom fram í seinustu færslu. Núna erum við kominn í Kjósina. Í sumarhús foreldra minna við Meðalfellsvatn. Þau keyptu þennan bústað 2001 - þá uppgerð kaffistofa frá Skógaræktarfélagi Hafnarfjarðar - af hálfbandarískri fjölskyldu sem vildi snúa á heimahagana. Síðan þá hefur þessi staður fengið sérstaklega mikilvægan sess í okkar lífi - eiginlega það besta sem við eigum saman - stundirnar sem við verjum í kotinu. Enda er ég ekki lítið búinn að hlakka til þess að koma hingað þessa síðustu daga. Þetta er stutt en samt svo langt frá Reykjavík. Alger sveitasæla. 

Á þriðjudaginn fórum við í matarboð hjá æskuvini mínum Sverri og konu hans Bryndísi hans í Grænuhlíðinni. Bryndís hafði eldað þetta stórgóða sjávarréttapasta með laxi, skötusel og hörpuskel borið fram með tagliatelle. Í desert var hún með - sennilega einn besta íssrétt sem ég hef bragðað, enda át ég nærri þyngd mína af honum. Fyrst setti hún góðan vanilluís í botninn á eldföstu móti, þá braut hún gott dökkt súkkulaði yfir ísinn og síðan mulið kex. Púnkturinn yfir i-ið var síðan hindberjasósan - mér sýndist hún setja bolla af frosnum berjum, þrjár eða fjórar þunnar sneiðar af appelsínu (auðvitað án barkarins), sykur - sett undir töfrasprota þangað til að þetta varð að rauðum berjagraut og dreift yfir. Maður lifandi!- hvað þetta var gott. 

Núna stendur til að fara að reyna fyrir sér á rjúpnaveiðum. Áður en ég flaug á Frónið hafði ég rænu að vera búinn að hringja á Umhverfisstofnun og sækja um veiðikort. Þeir hjá UST eru alltaf einkar almennilegir og liprir í þjónustu. Ég hringdi í þá á miðvikudeginum fyrir viku síðan og þegar ég kom á skerið á föstudagseftirmiðdaginn þá beið mín umslag frá þeim - déskoti gott. Ekki væru þeir svona röskir í Svíþjóð - það er á hreinu. Þó að margt sé gott í Svíþjóð þá lærir maður þar að allt tekur tíma - og menn taka sér tíma. 

Ljúfa lífið í Lækjarkoti; humarsúpa með hvítlauksbrauði og grillaðir humarhalar með hvítlaukssmjöri og hvítvíni

Þegar ég kom í hús var strax byrjað. Fyrst var náttúrulega að hita kotið. Kveikja upp í kamínunni. Og svo snúa sér að eldamennskunni. Ég var eiginlega farinN að sakna þess að komast með hendurnar í hráefnið og byrja loksins almennilega að slaka á . 

Jæja. Fyrst voru tvær gulrætur, tvær sellerístangir, einn rauður laukur, 5 hvítlauksrif smátt skorin og steikt í smjöri og olíu í stórum heitum potti. Saltað og piprað og því leyft að steikjast við lágan hita í 10 mínútur. Þá var skeljum af 600 gr af íslenskum humri bætt saman við, saltað og piprað aðeins til viðbótar steikt í nokkrar mínútur. Þvínæst var 2 msk af tómatpúré bætt saman við. Steikt í nokkrar mínútur og þá var 2 L af vatni og hálfum líter af hvítvíni bætt útí. Soðið upp. Soðið niður í tæpa 2 l - sem tók um klukkustund. Síað, þannig að allt gumsið í pottinum varð eftir í sigtinu. Smjörbolla útbúin í potti - 30 gr af smjöri, 30 af hveiti hrært saman þar til það varð ljóst og fallegt. Þá var humarsoðinu hellt varlega saman við og hrært vel. 

Núna hófust ballanseringar - ég hafði sennilega sett of mikið af vatni/eða ekki soðið kraftinn nógu lengi - fiffaði með smá humarkrafti, fiskikrafti, 300 ml af matreiðslurjóma, soya sósu, salti, pipar, chilli mauki, hvítvíni - þar til að bragðið sem ég var að leita að allt í einu upp úr skeiðinum og vandræðagangum allt í einu birtist - eftir að súpan hafði fengið að sjóða án loks í hálftíma - þá gerðist það - JAFNVÆGI. Þvínæst raðaði ég hráum humri í skálar - þeim sem hafði komið undan skeljunum og hellti svo ríkilega af súpunni yfir - þannig fengu humarhalarnir að eldast í heitri súpunni. Skreytti með smátt skorinni steinselju. 

Við vorum einnig með grillaða humarhala. Þeir voru auðvitað þýddir - þá hreinsaðir skelinni...öllu nema halanum. Lagðir í álbakka. Síðan vorum þeir penslaðir með hvítlauksolíu, steinselju og síðan marineraðir í slettu af hvítvíni, hvítum lauk og svo lagði ég laufin af sellerírótinni sem hafði verið aflögu við gerð súpunnar yfir. Þetta var svo grillað á gasgrilli í haustmyrkrinu í þéttu roki fyrir utan bústaðinn.

Máltíðin var svo borin fram með fremur einföldu brauði - ég hafði ætlað að baka brauð nema bara að tíminn flaut frá mér. Ég ristaði því franskt formbrauð sem ég síðan raspaði með fersku hvítlauksrifi - nærri því hálft hvítlauksrif á hverja sneið - móðir mín segir að þetta hafi verið kallað í sínum ferðalögum um Spánn; katalónskt hvítlauksbrauð - hver veit - og hvað um það, gott var það. Til að klára allt dæmið þá smurði ég hverja sneið ríkulega með smjöri og lagði í brauðkörfu með steinselju og lagði á borð.

Með matnum drukkum við tvær tegundir af Chardonnay sem ég hafði fengið í ríkinu núna í morgun. Þetta var fyrsta heimsókn mín í ÁTVR í Kringlunni í rúma fjórtán mánuði og ég var búinn að gleyma hvílíka fagmenn þessi stofnun hefur að geyma. Góður vinur minn, Magnús, kallaður Zúnki, starfar sem ráðgjafi hjá ÁTVR en er því miður staðsettur of oft í úthverfinu í Heiðrúnu - hann var því miður ekki á staðnum. En í hans stað þessir fínu ráðgjafar. Mér finnst leitt að ekki kunna nafnið á þessum herramönnum - þetta er eins og ekki þekkja nafnið á gömlum vinum, Annar er eldri herramaður - virðulegur í vextinum, kannski á fimmtugsaldri vel að sér og áreiðanlegur. Sá yngri, grannvaxinn, dökkhærður með snöggt klippt hárið - einnig ansi fróður. Báðir frábærir! 

Vín kvöldsins var Trivento Reserve Argentina Chardonnay 2007 og einnig Montes Chardonnay frá því árið. Þetta eru bæði afar góð vín - eiginlega erfitt að gera upp á milli. Ekki svo fjarri því að Trivento hafi verið ívið betri - hana drukkum við fyrr - eiginlega með súpunni þó að við bærum báða réttina fram nærri því á sama tíma. Þetta er þykkt og fallega gult. Ávextir - kannski pínu epli á nefið og svo smjörkenndur ávöxtur. Montes Chardonnay var ívið ljósta á lit - þykkt eins og það fyrra en aðeins léttara - pínu sýra með ávextinum en einnig dáldið smjörkennt. Bæði ansi góð. Hefði kannski heldur átt að vera með tvær flöskur bara af sömu flöskunni - en svona er lífið í bústaðinum.

Að lokinni máltíð settumst við mett og létt í pottinn - himnarnir yfir Meðalfellsvatni opnuðust og við fengum að njóta tunglskinsins og stjörnuhimins - fallegir tónar slegnir í lok yndislegs kvölds. Um nóttina svaf ég eins og ungabarn og gekk snemma til rjúpna. En það er efni í aðra færslu.

Athugasemdir

[Arna Björk (IP-tala skráð) 30.10.2009 kl. 22:30]

Uuuummmm svakalega girnilegt og þú ert greinilega farinn að vanda myndatökurnar vel :)

 Mjög girnilegt og ég orðin svöng eftir að horfa á myndirnar, en ég er nýbúin að borða geðveikt gott lasagne.

Bestu kveðjur
  Arna Björk

[Hildigunnur Rúnarsdóttir, 31.10.2009 kl. 17:28]

Sá eldri hefur væntanlega verið Páll, algjör snillingur. Átta mig ekki á hinum.

Mikið ánægjulegt að sjá að þú ert ekki að skemma humarsúpuna með koníaki. Allt of oft sem maður hefur fengið „humarsúpu“ sem er eingöngu koníaks- eiginlega spírabragð af, humarbragðið fjarlægur draumur.

[Ragnar Freyr Ingvarsson, 31.10.2009 kl. 17:38]

Sæl Hildigunnur

Zúnki er einmitt í heimsókn hjá okkur núna - sá eldri kú heita Páll og hinn yngri Siggi. 

Vínið sem flestir setja í humarsúpu er Marsala - sem er einkar dóminerandi bragð. Í réttu magni getur það bara verið til bóta. Koníak í humarsúpu á ég erfitt með að tengja saman. 

mbk, Ragnar

[Haraldur Arngrimsson (IP-tala skráð) 31.10.2009 kl. 20:27]

Sæll Ragnar Freyr !

Ég hef lengi verið að velta því fyrir mér hvort ég ætti ekki að hafa samband við þig eða skrifa smá "komment" á þín skrif.  Þetta er ég að hugsa um að gera núna.

Þessi síða þín er hreint frábær og ég sé það að við eigum ýmislegt sameiginlegt : Við búum báðir á Skáni, báðir með brennandi áhuga á matargerð og vínum, báðir með læknisfræðilega menntun (þó svo mín sé með smá skástriki ( / tdl.) og báðir höfum við áhuga á vandaðri ljósmyndun.

En þetta með humarsúpu og grillaðan humar í sömu máltíð - var það ekki svolítið "tårta på tårta" - eins og sagt er á sænsku ?

En nú vil ég snúa mér að öðru : Málfari og matreiðslu.

Í nýjusu færslu þinni kemur fyrir orðið "töfrasproti".  Þegar ég var pínulítið yngri þá var þetta orð nokkuð þekkt í smáauglýsingum sumra dagblaða.  Þetta var svona sívalur plasthólkur á að giska 15-20 sentimetra langur og innan í hólki þessum var rafhlöðuknúin vél sem gerði það að verkum að þegar vélin var sett í gang þá titraði sívalninurinn.  Annað orð yfir sama fyrirbæri, sem varð til nokkru seinna, var orðið "titrari".  Ég er ekki viss um þetta tæki hafi gert mikið gagn í gerð hindberjasósunnar - þó svo að alls hreynlætis við meðferð tækisins hafi verið gætt í hvívetna (!).  Auðvitað veit ég alveg hvaða tæki þú ert að meina - það vantar bara betra nafn á "appíratið" - ? : "Stautþyrill" ?, "Stautblandari" ? "Stafhrærivél" ? - veit ekki - það það hljóta að vera til einhvejir góðir einstaklngar sem koma fram með góðar hugmyndir varðandi þetta - en "töfrasproti" er vonlaust orð...

"Rauðsprettan"

Hvað er "rauðspretta" ?  - er það tré, fugl eða fiskur ?  Fiskur segja eflaust flestir.  Ég hef aldrei getað skilið hversvegna Íslendingar "gefa eiginleg skít" í móðurmál sitt.  Fisktegun þessi er nefnd "rödspætte" á dönsku og "rödspätte" á sænsku.  Hvað þýðir þetta "rödspætte" og "rödspätta" ? - Jú - það er lýsing á botnfiski sem er með rauða flekki á "bakinu".  Til er gott íslenskt orð yfir fyribærið : Skarkoli.

Varðandi pækilinn þinn og birkireykta hangikjötið : 

Ég sýð alltaf pækilinn í akm. 20 míútur - "amöbur og fleira smátt og gott" eru ekki neinir "vinir" í þessu samhengi.  Það sem setti mig svolítið út af laginu var notkunin þín á saltpétri (Kaliumnitrat KNO3 eða öllu heldur E 252).  Þetta efni er, að því mín besta vitund segir mér, "cancenogent".  Og  hvað gerir svo þetta efni ?  Jú - veldur efnabreytingum í frumum kjötsins - þannig að hemoglobulin brotnar ekki niður í sínar frumeindir - og kjötið heldur áfram að vera rautt.  Þar að auki hefur þetta efni tefjandi áhrif á vöxt örveira. Uppskrift Helgu er komin til ára sinna - eins og ég líka.  Spurning hvort ekki dugi með hálfa matskeið...

Hafðu það sem best á Fróni - ég er í símaskránni ef þú villt hafa samband.

Bestu kveðjur,

Haraldur

[Hildigunnur Rúnarsdóttir, 2.11.2009 kl. 09:01]

Þú hefur semsagt alveg sloppið við koníaksbættu humarsúpurnar sem voru nánast allsráðandi sem forréttur á árshátíðum og álíka fyrir 10+ árum. Misstir ekki af neinu. Smá marsala er allt annar pakki.

Og já, Siggi er líka skemmtilegur. Konan sem er aðalvíngúrúinn í nýjasta ríkinu í Skútuvogi er fín líka, ég man ekki hvað hún heitir í augnablikinu.

[Rúna (IP-tala skráð) 9.11.2009 kl. 09:24]

Saell Ragnar,

Alltaf jafn gaman ad kikja a siduna thina. Humarsupan ad ofan hljomar einstaklega vel sem og grilludu humarhalarnir. Svakalega girnilegt allt saman. Verd ad profa ad laga svona einhvern timann.

kvedja frá Göteborg,

Rúna

p.s. bid ad heilsa öllum hinum islensku laeknunum i lundi :)